Γράφει ο Χαράλαμπος Θεοπέμπτου
Φανταστείτε να είσαι ένοικος πολυκατοικίας και να μην έχεις χώρο να βάλεις Φωτοβολταικά για να μειώσεις τα έξοδα σου, ή να είσαι κάτοικος ορεινής κοινότητας σε σπίτι με οροφή από κεραμίδια που δεν σηκώνουν το βάρος ή δεν σου επιτρέπουν, γιατί είναι πολιτιστική κληρονομιά.
Τέτοιες περιπτώσεις έχει πολλές, και η λύση που εφαρμόζουν με τεράστια επιτυχία στην Ευρώπη είναι οι Ενεργειακές Κοινότητες.
Βασικά, στήνεται μια νομική οντότητα στην οποία μπορούν να συμμετέχουν πολίτες, δήμοι, κοινότητες και μικρές επιχειρήσεις, οι οποίοι οργανώνονται να παράγουν, να εκμεταλλεύονται, να αποθηκεύουν ή/και να προμηθεύονται ενέργεια από δικά τους ΑΠΕ.
Η Ενεργειακή Κοινότητα είναι εγγεγραμμένη, έχει καταστατικό, διαδικασίες λήψης αποφάσεων ανάμεσα στα μέλη, επιχειρηματικό μοντέλο κλπ.
Στόχος δεν είναι το κέρδος αλλά να παράγουν χαμηλού κόστους ανανεώσιμη ενέργεια για δικό τους όφελος.
Τέτοιες Κοινότητες υπάρχουν πολλές στην ΕΕ η οποία ψήφισε και σχετικές νομοθεσίες για να μπορούν να λειτουργούν σωστά γιατί τα οφέλη τους είναι πολλά.
Για παράδειγμα η Ecopower του βελγίου έχει πάνω από 65000 μέλη και η Som Energia στην Ισπανία πολλές χιλιάδες.
Για περισσότερες πληροφορίες για όλες τις Ενεργειακές κοινότητες στην ΕΕ επισκεφθείτε τη σελίδα energycommunityplatform.eu
Με βάση τις ευρωπαικές οδηγίες αλλά και την κυπριακή νομοθεσία, προβλέπονται δύο είδη τέτοιων κοινοτήτων:
- Κοινότητα Ανανεώσιμης Ενέργειας (REC)
Νομική οντότητα με ανοικτή και εθελοντική συμμετοχή, αυτονομία και αποτελεσματικό έλεγχο από μέλη/μετόχους που βρίσκονται κοντά στα έργα και δραστηριοποιείται σε όλους τους τομείς ενέργειας από ΑΠΕ (ηλεκτρισμός, θέρμανση/ψύξη, μεταφορές). Βασικά δικαιώματα που προβλέπει η νομοθεσία είναι η κατανάλωση, αποθήκευση, πώληση, «ενεργειακό μοίρασμα» εντός της κοινότητας και η πρόσβαση στις αγορές. - Ενεργειακή Κοινότητα Πολιτών (CEC)
Η διαφορά με την πιο πάνω οντότητα είναι ότι πέρα από ιδίαν χρήση μπορεί να δραστηριοποιείται στην αγορά ηλεκτρισμού (παραγωγή, προμήθεια, μοίρασμα ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ μελών ακόμη και μέσω δημοσίου δικτύου, συμμετοχή σε αγορές, αποζημιώσεις εξισορρόπησης κ.ά.) και όχι απαραίτητα από ΑΠΕ.
Για να βοηθήσουν τη δημιουργία τέτοιων κοινοτήτων πολλές ευρωπαϊκές χώρες προσφέρουν οικονομική στήριξη και διοικητικές και τεχνικές διευκολύνσεις όπως πχ έτοιμα πρότυπα καταστατικά, βοήθεια στις πρώτες αγορές, διευκολύνσεις στις επίσημες διαδικασίες, πρόσβαση στην αγορά ηλεκτρισμού, προτεραιότητα και βοηθήματα σε ενεργειακά φτωχά νοικοκυριά και πολλά άλλα.
Δύο πιθανά παραδείγματα για την Κύπρο.
- Φανταστείτε για παράδειγμα μια κοινότητα στην Κύπρο, να πάρει τεχνική βοήθεια να στήσει μια μονάδα αναερόβιας επεξεργασίας οργανικών αποβλήτων, να παραλαμβάνει όλα τα αποφάγια, υπολείμματα κουζίνας κλπ από την πιο κοντινή πόλη, να παράγουν ενέργεια για δική τους χρήση και να πωλούν και φυτόχωμα.
- Μια πόλη να χρησιμοποιήσει οροφές από κατοικίες ή σωστά επιλεγμένο τεμάχιο γης για να εγκαταστήσει φωτοβολταικά και να μοιράζεται την παραγωγή ανάμεσα στους πολίτες μετόχους της Ενεργειακή Κοινότητας. Αυτό ετοιμάζεται να εφαρμόσει πρώτη η Λευκωσία.
Είναι πραγματικά κρίμα που η πολιτεία όχι μόνο άργησε να ετοιμάσει το νομικό πλαίσιο δεν έχει κάνει καμιά εκστρατεία ενημέρωσης και ούτε είναι έτοιμη να βοηθήσει τον κόσμο να κάνει αυτό που πραγματικά θα του προσφέρει οικονομικό όφελος, για πολλά χρόνια μετά.
Βουλευτής,
Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών
