Στους δημοσιονομικούς κινδύνους που αντιμετωπίζει η Κυπριακή Δημοκρατία εντάσσει το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας - Κύπρου, καθώς και το έργο του τερματικού φυσικού αερίου στο Βασιλικό, το Υπουργείο Οικονομικών.
Ο υπουργός, Μάκης Κεραυνός, σε δηλώσεις του στους δημοσιογράφους για την έγκριση του προϋπολογισμού του 2026 από το Υπουργικό Συμβούλιο, ήταν για άλλη μια φορά αρκετά σαφής για τη θέση που έχει απέναντι στο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης.
«Έχω αναφέρει για εσωτερικούς και εξωτερικούς κινδύνους που έχουμε σταθμίσει και μέσα σε αυτούς τους κινδύνους είναι και το έργο GSI. Το κόστος (σ.σ. του έργου), έχω δηλώσει και άλλες φορές, δεν το ξέρει κανένας. Κανένας δεν μας λέει πόσο είναι το κόστος για την υλοποίηση αυτού του έργου».
Ερωτηθείς για την ύπαρξη διακρατικής συμφωνίας Ελλάδας – Κύπρου για το έργο, απάντησε ότι «σας ενημερώνω για αυτά που ξέρω εγώ, δεν έχω υπογράψει κανένα μνημόνιο» και σε άλλη ερώτηση διευκρίνισε πιο καθαρά ότι «βλέπω το έργο ως κίνδυνο για τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών. Ακόμη γίνεται συζήτηση για το θέμα. Αν τα δώσουμε τα χρήματα (σ.σ. τα 25 εκατ. ευρώ για τις δαπάνες του φορέα υλοποίησης του έργου το 2025) υπάρχει κίνδυνος. Όπως έχω πει, υπάρχουν μελέτες που λένε ότι το έργο δεν είναι βιώσιμο», κατέληξε.
Και εκτός Ταμείου Ανάκαμψης
Μάλιστα δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να αφαιρεθεί από το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης η χρηματοδότηση της κατασκευής του σταθμού μετατροπής στην Κοφίνου όπου θα καταλήγει, βάσει του σχεδιασμού, η ηλεκτρική διασύνδεση. Η επιχορήγηση ανέρχεται σε περίπου 100 εκατ. ευρώ. «Αυτή την περίοδο», εξήγησε ο κ. Κεραυνός, «είναι σε εξέλιξη η αξιολόγηση όλων των έργων και μεταρρυθμίσεων που περιλαμβάνει το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ώστε να αφαιρεθεί ό,τι δεν μπορεί να υλοποιηθεί μέχρι τον Ιούνιο του 2026, οπότε και εκπνέει η δυνατότητα εκταμίευσης χρημάτων από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό 'Next Generation Eu'».
«Είναι ένα θέμα το οποίο μελετούμε. Κατά πάσα πιθανότητα, με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, αν δεν προκύψουν νέα στοιχεία θα αφαιρεθεί», είπε ερωτηθείς από τον «Π» για το έργο στην Κοφίνου.
Το Βασιλικό
Στην ανακοίνωση του Υπουργείου Οικονομικών για τον προϋπολογισμό του 2026 για τους κινδύνους που αντιμετωπίζει η οικονομία υπάρχει αναφορά και στο έργο του Βασιλικού.
«Όσον αφορά τους δημοσιονομικούς κινδύνους», αναφέρει το ΥΠΟΙΚ, «επισημαίνονται οι κίνδυνοι που προκύπτουν λόγω της επιδείνωσης των γεωπολιτικών εξελίξεων που δυνατό να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομική δραστηριότητα του τόπου. Περαιτέρω, υπάρχει ενδεχόμενο επιδείνωσης των δημοσιονομικών του κράτους λόγω συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, όπως φυσικές καταστροφές, ανάγκη για αποζημιώσεις στον πρωτογενή τομέα και επενδύσεις σε υποδομές και έργα πρόληψης και ετοιμότητας. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να τύχουν διαχείρισης οι ενδεχόμενες επιπτώσεις που μπορεί να προκύψουν σε σχέση με το τερματικό φυσικού αερίου στο Βασιλικό».
Στη διαιτησία στο Λονδίνο, μεταξύ της ΕΤΥΦΑ και της κινεζικής κοινοπραξίας που είχε αναλάβει αρχικά το έργο, η κοινοπραξία διεκδικεί ως αποζημίωση 184,5 εκατ. ευρώ.
Το κρατικό μισθολόγιο
Το δεύτερο σημείο που ξεχωρίζει από τη συνομιλία που είχε με τους δημοσιογράφους ο κ. Κεραυνός είναι το ζήτημα του κρατικού μισθολογίου και η επίδραση της ΑΤΑ. Ο κ. Μάκης Κεραυνός αναφέρθηκε στην προσπάθεια συγκράτησης του κρατικού μισθολογίου, το οποίο το 2026 αναμένεται να παραμείνει σταθερό στο 27,5% του συνολικού προϋπολογισμού, ελαφρώς μειωμένο σε σχέση με το 28% του 2025. Αυτή η σταθερότητα, είπε, αποτελεί αποτέλεσμα συνειδητών πολιτικών και διαχείρισης, που στοχεύουν στον περιορισμό της αύξησης των δημοσίων δαπανών.
Ο κ. Κεραυνός τόνισε ότι για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά προβλέπεται μείωση των θέσεων εργασίας στον δημόσιο τομέα, το 2026 κατά 14 άτομα, μέσα από την αφαίρεση 472 θέσεων έναντι 458 νέων προσλήψεων.
Όσον αφορά την Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή (ΑΤΑ), ο υπουργός υπογράμμισε ότι το Υπουργείο Οικονομικών ενεργεί προληπτικά για να διασφαλίσει πως η πλήρης (100%) απόδοσή της στους εργαζόμενους θα γίνει με τρόπο που δεν θα διαταράξει τον δημοσιονομικό ισολογισμό και τη συγκράτηση του μισθολογίου. «Έχουν πραγματοποιηθεί πολλές ασκήσεις προσομοίωσης για την αποτίμηση των επιπτώσεων αυτής της πολιτικής στα οικονομικά της χώρας», είπε
Παράλληλα, ο κ. Κεραυνός ανέφερε ότι βρίσκεται και σε προχωρημένο στάδιο η μελέτη για την αναδιαργάνωση του κρατικού μισθολογίου, η οποία δεν θα βασίζεται μόνο στις προτάσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Τα μεγέθη
Ο προϋπολογισμός του 2026 προβλέπει δαπάνες 12, 952 δισ. ευρώ. Ο κ. Κεραυνός τον χαρακτήρισε ισορροπημένο και αναπτυξιακό, με έμφαση στην κοινωνική συνοχή και τη βιώσιμη ανάπτυξη βασικών τομέων της οικονομίας, καθώς και στη διατήρηση ενός εύρωστου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Ο ρυθμός ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας εκτιμάται ότι θα κυμανθεί γύρω στο 3,1% το 2026, ενώ το ποσοστό ανεργίας προβλέπεται να μειωθεί στο 4,6%, παρουσιάζοντας καθοδική τάση.
Το δημοσιονομικό πλεόνασμα αναμένεται να ανέλθει στο 3,6% του ΑΕΠ το 2026, με το πρωτογενές πλεόνασμα να διατηρείται στο 4,9%, το ίδιο επίπεδο που είχε καταγραφεί και το προηγούμενο έτος. Το δημόσιο χρέος της Κύπρου εκτιμάται ότι θα μειωθεί σημαντικά, στο 52,9% του ΑΕΠ το 2026, από 57,9% που ήταν το 2025, στο πλαίσιο μιας σταθερής αποκλιμάκωσης που στοχεύει μέχρι το 2028 στο 43%.
Οι κοινωνικές παροχές αυξάνονται κατά 6,7%, με την ενίσχυση παροχών σε παιδεία, υγεία και κοινωνική πρόνοια, ενώ στον προϋπολογισμό περιλαμβάνεται για πρώτη φορά κονδύλι 26 εκατομμυρίων ευρώ για τα άτομα με αναπηρία.
Παρά τους θετικούς αυτούς δείκτες, ο κ. Κέραυνος ανέφερε ότι το Υπουργείο Οικονομικών παραμένει σε εγρήγορση για πιθανές αρνητικές επιπτώσεις από γεωπολιτικές αναταράξεις και τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, όπως φυσικές καταστροφές, ζημιές στον πρωτογενή τομέα και ανάγκες για νέες επενδύσεις σε υποδομές πρόληψης.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, απευθυνόμενος στα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου, τόνισε τη σημασία της θετικής πορείας της οικονομίας.
«Αν συγκρίνουμε με το τι γίνεται σε ισχυρά κράτη της Ευρωζώνης και ότι είμαστε στη μέση δύο πολέμων, είναι ενδεικτικό της υπεύθυνης οικονομικής πολιτικής που ακολουθούμε και θα συνεχίσουμε να ακολουθούμε στην οικονομία, όπως και στους άλλους τομείς πολιτικής, αλλά ειδικότερα στην οικονομία, ούτε πειραματιζόμαστε, ούτε μπορούμε να παίζουμε. Είμαστε υπόλογοι μόνο στον κυπριακό λαό. Θα συνεχίσουμε με την ίδια υπευθυνότητα, η οποία φέρνει αποτελέσματα».
