Έσπειραν ανέμους και θερίζουν θύελλες. Τρεις μήνες μετά την ψήφιση του αμφιλεγόμενου νόμου για τις διαδηλώσεις, παρελάσεις και συγκεντρώσεις, οι συνέπειες και οι παρενέργειες είναι μπροστά μας. Πρώτα περιόρισαν βασικές ελευθερίες των πολιτών και και με το… καλημέρα ο νόμος στην πράξη μπάζει και το φωνάζει. Οι πρόνοιες του νέου νόμου σύμφωνα με τον οποίον υπάρχουν όροι και προϋποθέσεις για την άσκηση του δικαιώματος στη διαμαρτυρία και παρέχει συγκεκριμένες εξουσίες στην Αστυνομία ακόμη και για διάλυση συγκέντρωσης όταν παραβιάζεται ο νόμος, με την πρώτη ευκαιρία, αναδείχθηκε πόσο πάσχει και πόσο επικίνδυνος μπορεί να αποδειχθεί. Δηλαδή όχι μόνο δεν λύθηκε το πρόβλημα αλλά εκ του αποτελέσματος έχει προκαλέσει μεγαλύτερη αναστάτωση. Ταυτόχρονα, ηχεί και καμπανάκι για τις επόμενες συγκεντρώσεις και τον τρόπο που θα αντιμετωπιστούν από την Πολιτεία.
Το κύμα αντίδρασης για τα όσα έλαβαν χώρα το βράδυ της Πέμπτης έξω από το Υπουργείο Εξωτερικών, στο πλαίσιο αυθόρμητης διαμαρτυρίας για την αναχαίτιση του στόλου που μετέφερε ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα, καταμαρτυρούν το μέγεθος του μπάχαλου που δημιούργησε ένας νόμος. Υπενθυμίζεται ότι το νομοσχέδιο για τις διαδηλώσεις και συγκεντρώσεις ψηφίστηκε σε νόμο στις 10 Ιουλίου 2025, με την ψήφο των ΔΗΣΥ, ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ, ΔΗΠΑ και ΕΛΑΜ, ενώ καταψηφίστηκε από το ΑΚΕΛ, τους Οικολόγους και τους βουλευτές Κωστή Ευσταθίου και Ανδρέα Θεμιστοκλέους.
Σε σχέση με τα γεγονότα της περασμένης Πέμπτης, ως παρενέργεια του νόμου, προκύπτουν δύο εκδοχές και έντονη κατακραυγή με κύριο αποδέκτη την Αστυνομία και με άμεσο συνεπακόλουθο την πολιτική κόντρα και αντιπαράθεση. Η πλευρά των διαδηλωτών κάνει λόγο για αναίτια και απρόκλητη επίθεση από την Αστυνομία με άσκηση υπέρμετρης βίας που είχε ως αποτέλεσμα και τον ελαφρύ τραυματισμό κάποιων από τους συγκεντρωθέντες. Η Αστυνομία υπεραμύνεται των χειρισμών της και επικαλείται τις πρόνοιες του νόμου που ψήφισε πριν από μερικούς μήνες, όπου μεταξύ άλλων παρέχεται το δικαίωμα στην Αστυνομία ακόμη και να διαλύει συγκεντρώσεις οι οποίες θεωρούνται παράνομες, δηλαδή δεν τηρήθηκαν οι πρόνοιες του νόμου για τη διοργάνωσή τους.
Τα γεγονότα
Το βράδυ της Πέμπτης γύρω στα 200 άτομα συγκεντρώθηκαν έξω από το Υπουργείο Εξωτερικών για να διαμαρτυρηθούν για την αναχαίτιση του στολίσκου που μετέφερε βοήθεια προς την αποκλεισμένη Γάζα. Στο σημείο έφτασε αντιοχλαγωγική ομάδα της Αστυνομίας και πολύ σύντομα η κατάσταση άρχισε να ξεφεύγει με τους διαδηλωτές να καταγγέλλουν την Αστυνομία για αδικαιολόγητη άσκηση υπέρμετρης βίας και χρήση σπρέι πιπεριού.
Η Αστυνομία υποστηρίζει ότι χρησιμοποιήθηκε «ανάλογη βία» για απώθηση των συμμετεχόντων στη διαδήλωση
Βίντεο που λήφθηκαν από κινητά τηλέφωνα προσώπων που ήταν στη συγκέντρωση απεικονίζουν μέλη της ΜΜΑΔ να απωθούν πολίτες, χρησιμοποιώντας τις ασπίδες τους, γκλοπ και δακρυγόνα. Ο Ανδρέας Χαραλάμπους, ένας από τους διαδηλωτές στη συγκέντρωση έξω από το Υπουργείο Εξωτερικών, περιέγραψε στο ραδιόφωνο του Πολίτη στην εκπομπή «Πρωινή Επιθεώρηση» σκηνές έντασης και απρόκλητης βίας από πλευράς Αστυνομίας. Όπως ανέφερε, δεν γνώριζε αν είχαν εξασφαλιστεί άδειες για τη διαμαρτυρία, όμως τόνισε πως «ήμασταν περίπου 150 άτομα στο πεζοδρόμιο και οι ίδιοι οι αστυνομικοί μας είπαν να κατεβούμε στον δρόμο γιατί μαζευτήκαμε κάμποσοι». Οι διαδηλωτές κατέλαβαν και τις δύο λωρίδες κυκλοφορίας, ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο, «υπήρξε μια σύγχυση εκείνη τη στιγμή», καθώς είχε ολοκληρωθεί μια ομιλία, οι παρευρισκόμενοι χειροκρότησαν και ετοιμάζονταν να αποχωρήσουν. «Η κατάσταση κλιμακώθηκε γρήγορα. Ήρθαν περιπολικά, κατέβηκαν 30 πάνοπλοι αστυνομικοί, μίλησαν με δύο από τους διοργανωτές και μετά έδωσαν σήμα και ξεκίνησε η επίθεση», περιγράφει ο Χαραλάμπους. Ο ίδιος καταγγέλλει πως χτυπήθηκε με γκλοπ στην παλάμη από αστυνομικό. «Πολύ σπρώξιμο με ασπίδες και έριχναν δακρυγόνα και όποιον πάρει ο χάρος», δήλωσε χαρακτηριστικά.
«Ανάλογη βία»
Από την πλευρά της, η Αστυνομία υποστηρίζει μεταξύ άλλων ότι «η συγκέντρωση είχε προγραμματιστεί χωρίς οποιαδήποτε προηγούμενη ενημέρωση της Αστυνομίας, όπως προνοείται στη σχετική Νομοθεσία, η οποία, παρότι όχι υποχρεωτική, συστήνεται από την Αστυνομία ν' ακολουθείται για σκοπούς ομαλής διεξαγωγής της συγκέντρωσης». Παρά ταύτα όμως -σημειώνει- η συγκεκριμένη διαμαρτυρία εμπίπτει στις πρόνοιες της «αυθόρμητης ή έκτακτης ειρηνικής συγκέντρωσης».
Προσθέτει πως «όταν άρχισαν πολίτες να μαζεύονται έξω από το Υπουργείο Εξωτερικών, η Αστυνομία ανταποκρίθηκε με μικρό αριθμό μελών της, με σκοπό τη διατήρηση της τάξης, αφού δεν ήταν ενήμερη ως προς τον αριθμό των συμμετεχόντων. Στη συνέχεια, μαζεύτηκαν περίπου 150-200 άτομα και απέκοψαν και τις δύο λωρίδες κυκλοφορίας, θέτοντας τον εαυτό τους σε κίνδυνο και ταυτόχρονα παρακωλύοντας την κυκλοφορία στην ευρύτερη περιοχή. Παρ' όλες τις προσπάθειες που έγιναν επιτόπου, δεν εντοπίστηκε διοργανωτής της συγκεκριμένης διαμαρτυρίας, ώστε ο υπεύθυνος Αστυνόμευσης να μπορέσει να διαβουλευτεί με οποιονδήποτε. Έστω και αν τελικά ο χαρακτήρας της διαμαρτυρίας ήταν αυθόρμητος, θα μπορούσε ακόμα και σε αυτό το στάδιο να οριζόταν συγκεκριμένος διοργανωτής για σκοπούς συντονισμού και συνεργασίας». Σύμφωνα με την Αστυνομία, «έγιναν συστάσεις στους συμμετέχοντες να μετακινηθούν στα πεζοδρόμια ώστε να μην επηρεάζεται η κυκλοφορία αλλά δεν συμμορφώθηκαν με τις συνεχείς υποδείξεις της Αστυνομίας. Ως εκ τούτου, κλήθηκαν ενισχύσεις για αποκατάσταση της τάξης, αφού πλέον ήταν άγνωστες οι προθέσεις των διαδηλωτών. Με την άφιξη της αντιοχλαγωγικής ομάδας της Αστυνομίας, έγιναν εκ νέου συστάσεις στους συμμετέχοντες με σκοπό να μετακινηθούν ώστε να δοθεί ο δρόμος στην κυκλοφορία, ωστόσο αυτοί δεν συμμορφώνονταν με τις υποδείξεις των μελών μας και ως εκ τούτου τα μέλη μας παρενέβησαν χρησιμοποιώντας ανάλογη βία και χρήση ατομικού σπρέι, αφού, στην προσπάθεια απώθησης των συμμετεχόντων, δέχθηκαν σπρωξίματα και αντίσταση».
Ζητούν κατάργηση
Το ΑΚΕΛ, με πρόταση νόμου που κατέθεσαν τρεις βουλευτές του (Άριστος Δαμιανού, Αντρέας Πασιουρτίδης, Γιώργος Κουκουμάς), ζητά την κατάργηση του νόμου για τις διαδηλώσεις. Μεταξύ άλλων υποστηρίζουν ότι εισάγει διατάξεις στην κυπριακή έννομη τάξη που περιορίζουν ουσιωδώς θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών, όπως το δικαίωμα της ειρηνικής συνάθροισης και της ελευθερίας της έκφρασης, δικαιώματα που, πέραν της ρητής συνταγματικής τους κατοχύρωσης, προστατεύονται και σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Επικαλούνται επίσης τη γνωμάτευση του Γραφείου Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Οργανισμού για την Ασφάλεια και την Συνεργασία στην Ευρώπη ότι το νομικό πλαίσιο, ως αυτό διαμορφώθηκε από το αρμόδιο υπουργείο και ψηφίστηκε σε νόμο, δεν συμμορφώνεται με τα διεθνή πρότυπα. «Υπό το φως των πιο πάνω και δεδομένων των διεθνών επιπτώσεων που ενδέχεται να επιφέρει η διατήρηση του συγκεκριμένου νομοθετικού καθεστώτος για τη Δημοκρατία, η κατάργηση του εν λόγω νομικού πλαισίου συνιστά επιτακτική ανάγκη για σκοπούς προστασίας των αρχών του κράτους δικαίου και διασφάλισης της ανεμπόδιστης άσκησης των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών από τους πολίτες», τονίζουν οι τρεις βουλευτές. Σε σχέση με τα όσα συνέβησαν το βράδυ της Πέμπτης, ο γενικός γραμματέας του ΑΚΕΛ απέστειλε επιστολή στον αρχηγό Αστυνομίας ζητώντας εξηγήσεις για τη στάση της Αστυνομίας.
