Η καταγγελία του βουλευτή του ΑΚΕΛ, Χρίστου Χριστοφίδη, που απορρίφθηκε απο την Αρχή κατά της Διαφθοράς, είχε δύο σκέλη. Το πρώτο σκέλος αφορούσε την παραχώρηση «χρυσών» διαβατηρίων σε 13 ξένους επενδυτές, οι οποίοι, πριν ή μετά την έγκριση της αίτησής τους από το Υπουργικό Συμβούλιο του Νίκου Αναστασιάδη, προέβησαν σε εισφορές προς τον ΔΗΣΥ, «που δημιουργούν υποψίες για ανταλλάγματα». Κατά την επίμαχη περίοδο, πρόεδρος του ΔΗΣΥ ήταν ο Αβέρωφ Νεοφύτου. Ο κ. Χριστοφίδης, στην καταγγελία του, έθεσε το ερώτημα πώς οι συγκεκριμένοι επενδυτές από το εξωτερικό, τους οποίους κατονόμασε, πριν ή μετά την εξασφάλιση «χρυσού» διαβατηρίου, βρέθηκαν να καταθέτουν εισφορές στο κομματικό ταμείο της Πινδάρου.
Το δεύτερο σκέλος της καταγγελίας αφορούσε τις συνθήκες κάτω από τις οποίες έλαβε «χρυσό» διαβατήριο ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους της Ρωσίας, ο πρώην γερουσιαστής και δισεκατομμυριούχος Victor Pichugov, ο οποίος ήταν μεγαλομέτοχος σε μία από τις μεγαλύτερες ρωσικές τράπεζες, την Promsvyazbank, η οποία στη συνέχεια κρατικοποιήθηκε. Η Promsvyazbank αγόρασε πύργο στη Λεμεσό για τα γραφεία της από την κατασκευάστρια εταιρεία Y.A.M. Imperio Enterprises LTD για το ποσό των €4,7 εκατ. στην οποία συμμετέχει στενό συγγενικό πρόσωπο του τέως Προέδρου της Δημοκρατίας, Νίκου Αναστασιάδη. Συγκεκριμένα, η καταγγελία αναφερόταν στον γαμπρό του κ. Αναστασιάδη, Γιάννη Μισιρλή. Η εταιρεία Y.A.M. Imperio Enterprises LTD ανήκει στην οικογένεια Μισιρλή. Εκείνο που αφηνόταν να νοηθεί στην καταγγελία είναι ότι το «χρυσό» διαβατήριο είχε σχέση με την επιλογή του συγκεκριμένου ακινήτου από την εταιρεία του γαμπρού του κ. Αναστασιάδη.
Ποιοι ερεύνησαν την καταγγελία
Οι λειτουργοί Επιθεώρησης που διορίστηκαν από την Αρχή κατά της Διαφθοράς για να ερευνήσουν την καταγγελία του Χρίστου Χριστοφίδη είναι οι ακόλουθοι:
Λεμονιά Καουτζάνη, πρώην δικαστής.
Δημήτρης Γεωργιάδης, οικονομολόγος και Chartered Accountant.
Δημήτρης Τσολακίδης, δικηγόρος, με πείρα στον χειρισμό ποινικών υποθέσεων.
Δεν προέκυψαν στοιχεία
Για τις εισφορές που δέχθηκε ο ΔΗΣΥ από τους 13 ξένους επιχειρηματίες, οι οποίοι έλαβαν «χρυσά» διαβατήρια από το Υπουργικό Συμβούλιο του Νίκου Αναστασιάδη, οι τρεις λειτουργοί Επιθεώρησης αναφέρουν στο πόρισμά τους τα εξής:
Δεν υπάρχει μαρτυρία από την οποία να προκύπτει ότι η πολιτογράφηση των ερευνώμενων προσώπων έγινε λόγω υπόσχεσης ή προσφοράς σύγχρονης ή μελλοντικής και κατ’ επέκταση λόγω παροχής αδικαιολόγητου πλεονεκτήματος εκ μέρους των πολιτογραφηθέντων προς δημόσιους λειτουργούς και/ή αξιωματούχους μέσω των εισφορών προς τον ΔΗΣΥ, ώστε να δημιουργείται υπόνοια διάπραξης αδικημάτων διαφθοράς. Από τη μαρτυρία προέκυψε ότι ουδεμία σύνδεση μπορεί να γίνει μεταξύ της πολιτογράφησης των ερευνηθέντων πολιτογραφηθέντων προσώπων και των εισφορών προς τον ΔΗΣΥ εκ μέρους των πολιτογραφηθέντων και/ή των εταιρειών στις οποίες αυτοί έχουν ή είχαν συμφέρον ή αξίωμα.
Για κανέναν από τους πολιτογραφηθέντες δεν είχε εκδοθεί, κατά τη διάρκεια της έρευνας, οποιοδήποτε διάταγμα στέρησης της κυπριακής υπηκοότητας, ούτε διεξαγόταν κάποια διαδικασία στέρησης της ιδιότητας του πολίτη της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Όπως στην περίπτωση του ΔΗΣΥ, έτσι και στην περίπτωση του Γιάννη Μισιρλή δεν προέκυψε τίποτα το μεμπτό. Όπως αναφέρουν στο πόρισμά τους οι τρεις λειτουργοί Επιθεώρησης: «Ως προς τη στέγαση της ρωσικής τράπεζας Promsvyazbank στο κτήριο που αγοράστηκε από την (πωλήτρια) εταιρεία Y.A.M. Imperio Enterprises LTD, προκύπτει ότι δεν υπάρχει μαρτυρία από την οποία να προκύπτει ότι η συγκεκριμένη αγοραπωλησία έγινε λόγω υπόσχεσης ή προσφοράς σύγχρονης ή μελλοντικής, και κατ’ επέκταση λόγω παροχής αδικαιολόγητου πλεονεκτήματος εκ μέρους της αγοράστριας εταιρείας και των μεταγενέστερα πολιτογραφηθέντων (που σχετίζονταν με τη ρωσική τράπεζα Promsvyazbank) προς δημόσιους λειτουργούς και/ή αξιωματούχους, μέσω της συγκεκριμένης αγοραπωλησίας, ώστε να δημιουργείται υπόνοια διάπραξης αδικημάτων διαφθοράς».
Δεν γνωρίζουν πού βρίσκεται
Δέον να σημειωθεί ότι η ρωσική τράπεζα Promsvyazbank δεν εκτελεί τραπεζικές εργασίες στην Κύπρο, καθώς η άδεια λειτουργίας της ανακλήθηκε στις 31 Ιουλίου 2019. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι, στο πλαίσιο της έρευνας, δεν κατέστη δυνατό να εντοπιστεί αρμόδιο άτομο από την Promsvyazbank. Η προσπάθεια των λειτουργών Επιθεώρησης να εντοπίσουν τον πρόεδρο του δ.σ. της τράπεζας από το 2006 έως το 2018 απέτυχε. Όπως αναφέρεται στην έκθεση, το εν λόγω πρόσωπο δεν έχει σήμερα επικοινωνία με τον τότε δικηγόρο του ή με τον αδελφό του, ενώ το διαμέρισμά του παραμένει συνεχώς κλειστό. Στα γραφεία της εταιρείας του δηλώνουν άγνοια για το πού βρίσκεται!
Χρειάστηκαν τρία χρόνια…
Δέον να σημειωθεί ότι, ο καταγγέλλων βουλευτής είχε επανειλημμένα αμφισβητήσει την έρευνα, τόσο όσον αφορά την καθυστέρηση που παρατηρήθηκε όσο και τη μεθοδολογία που ακολουθήθηκε. Η καταγγελία του κ. Χριστοφίδη υποβλήθηκε στην Αρχή κατά της Διαφθοράς τον Σεπτέμβριο του 2022 και το πόρισμα της έρευνας δημοσιοποιήθηκε μόλις χθες.
Στη χθεσινή ανακοίνωσή της, η Αρχή κατά της Διαφθοράς παραδέχθηκε την καθυστέρηση, καθώς επίσης και λάθη στη μεθοδολογία που είχε αρχικά ακολουθηθεί. «Η καθυστέρηση οφειλόταν σε κάποιο βαθμό στο γεγονός ότι η παρούσα ήταν η πρώτη έρευνα την οποία διεξήγαγε η Αρχή και υπήρχαν προβληματισμοί ως προς την ακολουθητέα διαδικασία. Θεωρούμε ότι, μετά τις πρώτες παραλείψεις και μετά τον διορισμό των νέων λειτουργών Επιθεώρησης, καθώς και με την εμπειρία που απέκτησε η Αρχή στη διεξαγωγή ερευνών και τη μεθοδολογία που πρέπει να ακολουθείται, τα πιο πάνω προβλήματα αντιμετωπίστηκαν επιτυχώς», επισημαίνει στην ανακοίνωσή της η Αρχή κατά της Διαφθοράς.
ΔΗΣΥ εναντίον Χριστοφίδη
Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Χρίστος Χριστοφίδης, εξέδωσε ανακοίνωση μετά τη δημοσιοποίηση του πορίσματος από την Αρχή κατά της Διαφθοράς, αναφέροντας ότι «το πόρισμα λέει ότι δεν έχουν τεκμηριωθεί με μαρτυρία ποινικά αδικήματα. Αυτό δεν σημαίνει ότι παύει να υπάρχει έκδηλη σύγκρουση συμφέροντος. Το ότι δεν στοιχειοθετεί παρανομία δεν σημαίνει ότι είναι και ηθικά άμεμπτο». Προσθέτοντας, παράλληλα, τα εξής: «Πιστεύουμε ότι, για σκοπούς διαφάνειας, θα πρέπει να δοθεί στη δημοσιότητα η έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας που είχα ζητήσει και είχε ετοιμαστεί τον Δεκέμβριο του 2023 σε σχέση με τα γεγονότα γύρω από τις υποθέσεις που κατήγγειλα».
Εις απάντηση των παραπάνω, ο ΔΗΣΥ έκανε λόγο για μικροπολιτικές σκοπιμότητες. Στην ανακοίνωση που εξέδωσε, αναφέρει μεταξύ άλλων: «Η αμφισβήτηση των πάντων δεν οδηγεί πουθενά. Οφείλουμε να σεβόμαστε τα πορίσματα, χωρίς τις μικροπολιτικές σκοπιμότητες του καθενός. Η εμπέδωση συνθηκών διαφάνειας και η αποτροπή φαινομένων διαφθοράς μπορεί να επιτευχθεί με θεσμικές αλλαγές, καθώς και με τη στήριξη και όχι την υπονόμευση των θεσμών, αλλά και μέσα από τον νηφάλιο λόγο και τη συναίνεση. Η προσπάθεια ορισμένων να δηλητηριάζουν συνεχώς την κοινωνία για να κερδίσουν πολιτικούς πόντους ή για να χτίσουν πολιτικές καριέρες συμβάλλει μόνο στην εκτροπή της πολιτικής σε ατραπούς επικίνδυνες για τον τόπο».
Ξεχωριστή έρευνα για «χρυσά» διαβατήρια
Από το πεδίο της παραπάνω έρευνας εξαιρέθηκε η διερεύνηση των συνθηκών απόκτησης «χρυσών» διαβατηρίων από όλους τους εμπλεκόμενους, καθώς και οι πιθανές ευθύνες των αξιωματούχων που είχαν ανάμιξη στη διαδικασία παραχώρησής τους. Το θέμα αυτό, όπως αναφέρει στη χθεσινή της ανακοίνωση η Αρχή κατά της Διαφθοράς, θα εξεταστεί στο πλαίσιο άλλης έρευνας που βρίσκεται ακόμη στο προκαταρκτικό στάδιο.
Η συγκεκριμένη υπόθεση αφορά καταγγελίες για φερόμενες πράξεις διαφθοράς και σύγκρουσης συμφερόντων, οι οποίες στρέφονται εναντίον του τέως Προέδρου της Δημοκρατίας, Νίκου Αναστασιάδη, και πρώην υπουργών του. Όλοι τους φέρεται ότι παρέλειψαν να δηλώσουν ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου, το οποίο αποφάσιζε για τα «χρυσά» διαβατήρια, τις σχέσεις τους με δικηγορικά γραφεία που προωθούσαν αιτήσεις για τα εν λόγω διαβατήρια.
