Την πρόσφατη πολιτική εξέλιξη στα κατεχόμενα με την ανάδειξη του νέου ηγέτη των Τουρκοκυπρίων αλλά και τις προοπτικές επίλυσης του Κυπριακού αναλύουν στον «Π» οι Κύπριοι ευρωβουλευτές: Μιχάλης Χατζηπαντέλα, Λουκάς Φουρλάς, Γεώργιος Γεωργίου και Κώστας Μαυρίδης. Σχολιάζουν παράλληλα τη διαμόρφωση του πολιτικού σκηνικού με την εμφάνιση νέων κομμάτων και την κρίσιμη κατάσταση που αντιμετωπίζει η νέα γενιά σε θέματα στέγασης και οικονομικής ασφάλειας.
Έρχιουρμαν και Κυπριακό
Συμμερίζεστε την αισιοδοξία που προέκυψε μετά την επικράτηση Έρχιουρμαν; Προς ποια κατεύθυνση θα κινηθεί το Κυπριακό;
Μ. Χατζηπαντέλα: «Άνοιξε μια χαραμάδα ελπίδας για επανεκκίνηση των προσπαθειών επίλυσης. Κανένας, βεβαίως, δεν μπορεί να παραγνωρίσει τον καθοριστικό ρόλο της Τουρκίας. Ωστόσο, αυτό που εμείς κρατάμε είναι ότι οι Τ/Κ με την ψήφο τους καταγράφουν τη βούλησή τους για επανένωση, κόντρα στη διχοτομική πολιτική που ακολουθήθηκε από τον Ερσίν Τατάρ. Θέλω να πιστεύω ότι η νέα κατάσταση στα κατεχόμενα θα οδηγήσει σε επανέναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου. Το πιο σημαντικό είναι αν θα μπορέσει ο νέος ηγέτης των Τ/Κ να πείσει την Τουρκία να εγκαταλείψει την ιδέα των δύο κρατών».
Λ. Φουρλάς: «Γεννά ελπίδες αλλά κρατώ μικρό καλάθι. Από την εκλογή του κ. Έρχιουρμαν, γεννήθηκαν ελπίδες σε όλους όσοι αγαπούμε αυτόν τον τόπο και θέλουμε λύση. Μικρό καλάθι διότι δυστυχώς τις τύχες και τις ζωές των Τ/Κ δεν τις ορίζουν μόνο οι ίδιοι. Περιμένω να δω σε ποιον βαθμό θα εμπλακεί η Άγκυρα στη νέα προσπάθεια και σε ποιον βαθμό ο νέος Τ/Κ ηγέτης θα μπορέσει να αντισταθεί στις όποιες βουλές της. Το Κυπριακό μπορεί να λυθεί μόνο εάν υπάρχει βούληση και από τις δύο πλευρές. Πιστεύω ότι από τη δική μας υπάρχει βούληση σε μια βάση που να επιτρέπει ένα λειτουργικό και βιώσιμο κράτος στα πλαίσια της ΕΕ».
Γ. Γεωργίου: «Αναγεννάται η ελπίδα διότι το αποτέλεσμα αντανακλά την καθολική βούληση των Τ/Κ για λύση στη βάση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας. Πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί διότι ο κ. Έρχιουρμαν θα συνομιλήσει με τον κ. Ερντογάν για ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Από την άλλη ο κ. Χριστοδουλίδης, έχοντας έναν εύκολο αντίπαλο απέναντί του, τον κ. Τατάρ, μπορούσε να πείσει ότι θέλει τη λύση και ότι θα πρέπει να ξεκινήσουμε ξανά από εκεί που μείναμε στο Κραν Μοντανά, στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ. Θα δούμε αν όσα λέγονται εκ μέρους του ΠτΔ όντως ισχύουν. Γενικά όμως διανοίγεται μια προοπτική».
Κ. Μαυρίδης: «Αυτό που φαίνεται να εκπροσωπεί ο νέος Τ/Κ ηγέτης είναι πολύ διαφορετικό από την πολιτική δύο κρατών που είχαμε ενώπιόν μας, μια προσέγγιση που αναπόφευκτα οδηγούσε σε τέλμα και αδιέξοδο. Από την άλλη οι ακραίες τοποθετήσεις, που αφήνουν υπονοούμενα ή στοχοποιούν σαφώς τον ΠτΔ, παρουσιάζοντάς τον ως όμοιο με τον Τατάρ, είναι γραφικές και επικίνδυνες. Παράλληλα, είναι προς συζήτηση το κατά πόσον μπορεί να διαφοροποιηθεί ο κ. Έρχιουρμαν από τις πολιτικές της Άγκυρας. Θεωρώ ότι χρειάζεται μεγάλη πίεση στην Τουρκία για να υπάρξει το προσδοκούμενο αποτέλεσμα».
Πολιτικό σκηνικό και νέα κόμματα
Πώς εκτιμάτε ότι διαμορφώνεται το πολιτικό σκηνικό με την εμφάνιση νέων κομμάτων; Οι πολίτες έχουν χάσει την εμπιστοσύνη στα παραδοσιακά κόμματα;
Μ. Χατζηπαντέλα: «Τα παραδοσιακά κόμματα είναι εγγύηση σταθερότητας. Οι πολίτες είναι ελεύθεροι να επιλέξουν όποιους θέλουν να τους εκπροσωπήσουν αλλά πρέπει να παραδειγματιστούμε από άλλες χώρες, όπως η Ελλάδα, όταν πειραματίστηκαν με διάφορους ηγέτες. Το ίδιο έγινε και στο Ην. Βασίλειο που οδηγήθηκε στην έξοδο από την ΕΕ και τώρα αντιλήφθηκε πόσο μεγάλο λάθος ήταν. Είναι εύκολο να το παίζεις αντισυστημικός αλλά τι θα συμβεί αν τέτοια κόμματα κυβερνήσουν; Αυτό το φαινόμενο θα δοκιμαστεί. Όταν αποτύχει, ο κόσμος θα επιστρέψει στα παραδοσιακά κόμματα».
Λ. Φουρλάς: «Πράγματι, υπάρχει κρίση εμπιστοσύνης προς τα παραδοσιακά κόμματα. Δεν μηδενίζω την προσφορά τους αλλά η απόσταση μεταξύ κοινωνίας και κομμάτων έχει μεγαλώσει. Δεν είναι μόνο κυπριακό φαινόμενο, το βλέπουμε παντού στην Ευρώπη. Οι πολίτες αναζητούν νέες λύσεις, άλλοτε σωστές άλλοτε όχι. Κι εγώ ο ίδιος είμαι προϊόν αυτής της αναζήτησης. Δεν προήλθα από κομματικό σωλήνα, ήρθα από την κοινωνία, με έργο που εκτιμήθηκε. Υπάρχουν αξιόλογοι άνθρωποι σε όλα τα κόμματα, άρα ένας πολίτης που θέλει να αντιδράσει μπορεί να το κάνει μέσα από συνειδητή επιλογή».
Γ. Γεωργίου: «Υπάρχουν αίτια για την ισοπέδωση της πολιτικής. Διαφθορά και ατιμωρησία πάνω στην οποία κάποιοι κερδίζουν πόντους από την ακροδεξιά, έως και νεοφανείς πολιτικούς ή «πολιτικούς». Δεν ισχυρίζομαι ότι τα πράγματα είναι καλά με τα κόμματα. Δεν λέω ότι έγιναν όσα έπρεπε να γίνουν. Αλλά ως κόμμα πήραμε το μήνυμα των ευρωεκλογών. Έχουμε κάνει καταστατικές αλλαγές, παίρνουμε καθημερινά μια σειρά από πρωτοβουλίες για πολλά φλέγοντα ζητήματα. Έχουμε αδυναμίες και κάνουμε λάθη αλλά δεν δέχομαι την ισοπέδωση. Ελπίζω να μην οδηγηθούν τα πράγματα σε μία Βουλή που δεν θα μπορεί να παραγάγει έργο ή να εξελιχθεί σε ένα πολιτικό τσίρκο».
Κ. Μαυρίδης: «Δεν αμφισβητώ την έλλειψη εμπιστοσύνης στο πολιτικό σύστημα και ιδιαίτερα στα κόμματα του κέντρου. Μια τεράστια δυσαρέσκεια που μπορεί παλαιότερα να μεταφραζόταν σε αποχή, όμως τα τελευταία χρόνια εμφανίζεται με τη στήριξη νεοεμφανιζόμενων κομμάτων. Δύο θεωρώ ότι είναι τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα κόμματα. Το ένα είναι καθαρά πολιτικό. Υπάρχει έλλειψη εμπιστοσύνης προς ορισμένες πολιτικές. Και το δεύτερο είναι επικοινωνιακό. Τα κόμματα έμειναν πίσω στις μεθόδους τους να προσεγγίσουν τον πολίτη για να μεταφέρουν τα μηνύματά τους».
Στέγαση και νέα γενιά
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, οι νέοι στην Κύπρο είναι οι πιο δυστυχισμένοι στην Ευρώπη. Αυτό οφείλεται σε πολλούς παράγοντες -ένας από αυτούς είναι η στεγαστική κρίση και το κόστος ζωής. Πώς βελτιώνεται η κατάσταση;
Μ. Χατζηπαντέλα: «Υπάρχουν τρόποι μέσω της ΕΕ. Η ΕΤΕπ είναι έτοιμη να χρηματοδοτήσει τις 1.000 εστίες του Πανεπιστημίου Κύπρου. Χίλια διαμερίσματα στη Λευκωσία διαθέσιμα σε φοιτητές, με πολύ χαμηλό κόστος. Η ίδια τράπεζα είναι διατεθειμένη, μέσω του ΚΟΑΓ, να διαθέσει αρκετά εκατομμύρια ώστε να ανεγερθούν πολυκατοικίες για ευάλωτες ομάδες και νεαρά ζευγάρια, τα οποία θα πληρώνουν χαμηλό ενοίκιο. Θεωρώ ότι το κράτος μας πρέπει να κινηθεί πιο γρήγορα, να διεκδικήσει αυτά τα κονδύλια και να δώσει προσιτή στέγη ειδικά στη νέα γενιά».
Λ. Φουρλάς: «Η αγορά κατοικίας έχει καταστεί απρόσιτη σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες προσπαθούν να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο με διάφορους τρόπους. Στη Βρετανία το κράτος αγοράζει το μισό σπίτι και στη συνέχεια λαμβάνει το μερίδιό του καθώς αποπληρώνεται το δάνειο. Υπάρχουν λύσεις αλλά σε μια μικρή χώρα όπως η Κύπρος, όπου το σπίτι είναι κάτι βαθύτερο, συνδεδεμένο με την οικογένεια και την ταυτότητα, πρέπει να υπάρξει συντονισμένη δράση. Πώς να είναι ψυχικά καλά ένας νέος όταν δεν μπορεί να κάνει παιδί, να αποκτήσει σπίτι, να προχωρήσει;».
Γ. Γεωργίου: «Πολλοί νέοι, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών μου, θέλουν να φύγουν από την Κύπρο για το εξωτερικό λόγω έλλειψης αξιοκρατίας, καλών αμοιβών και ευκαιριών. Υπάρχουν σκάνδαλα ατιμώρητα, υπάρχει μεγάλη ακρίβεια, ανισομέρεια στους μισθούς, κοινωνικές αντιθέσεις αλλά και διακρίσεις. Από την πλευρά μας έχουμε αναλάβει πρωτοβουλίες για να στηρίξουμε τα μεσαία στρώματα, πρωτοβουλίες ενάντια στις εκποιήσεις, για το περιβάλλον, την ακρίβεια, το ηλεκτρικό ρεύμα, τα φάρμακα και ενάντια στην αυταρχικότητα των τραπεζών».
Κ. Μαυρίδης: «Μέσα από τον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, πριν από τέσσερα χρόνια, διαπραγματεύτηκα το μεγαλύτερο χρηματοδοτικό εργαλείο της ΕΕ για τη στέγαση, παρέχοντας δυνατότητα στα κράτη μέλη να αντλούν κεφάλαια. Η Κύπρος δεν άντλησε ούτε ένα ευρώ! Άρα μπορούμε να πάρουμε μέτρα. Προτείνω επίσης τη δημιουργία έδρας ευρωπαϊκού οργανισμού στην Κύπρο, το οποίο σημαίνει χιλιάδες θέσεις εργασίας. Δεν θα προέρχονται όλες από την Κύπρο αλλά πολλοί θα λαμβάνουν υψηλούς μισθούς, οι οποίοι θα καταλήγουν στην οικονομία μας».
