Απανωτές συναντήσεις έχει η τεχνική επιτροπή που συστάθηκε για την επάρκεια των συντάξεων στην Κύπρο με τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων, του Υπουργείου Εργασίας και του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας (ILO).
Όπως πληροφορείται ο «Π», τη Δευτέρα πραγματοποιήθηκε η έκτη συνάντηση της τεχνικής επιτροπής στο πλαίσιο του νέου σχεδιασμού για τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος και την επάρκεια των συντάξεων μέσω του ενιαίου συστήματος συνταξιοδοτικών παροχών που θα καλύπτει τον πρώτο πυλώνα (μέσω του ΤΚΑ), τον δεύτερο (ταμεία προνοίας), τον τρίτο (ιδιωτικές παροχές) και τον τέταρτο που ονομάζεται «πυλώνας μηδέν» για στήριξη των ευάλωτων ομάδων που αφορά την κρατική στήριξη.
Η τεχνική επιτροπή ήδη συνεδρίζσε τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο, κάθε Πέμπτη και, μετά τη συνάντηση της Δευτέρας, αναμένεται να πραγματοποιηθούν ακόμη 5-6 συναντήσεις.
Στόχος των επαφών, όπως αναφέρουν οι πηγές, είναι η επάρκεια των συντάξεων προκειμένου οι συνταξιούχοι μετά την αφυπηρέτησή τους να έχουν επαρκείς συντάξεις προκειμένου να έχουν ένα καλό βιοτικό επίπεδο.
Στον πάτο οι συντάξεις
Οι συντάξεις στην Κύπρο είναι πολύ χαμηλές και δεν αρκούν για να έχουν οι συνταξιούχοι ένα καλό βιοτικό επίπεδο. Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε τον Μάιο η Eurostat, η Κύπρος έχει το πέμπτο χαμηλότερο ποσοστό ατόμων ηλικίας 50-74 ετών που λαμβάνουν σύνταξη.
Σήμερα υπολογίζεται ότι υπάρχουν γύρω στις 33.000 χαμηλοσυνταξιούχοι με ελεγμένα ετήσια εισοδήματα οι οποίοι είναι ενταγμένοι στο σχέδιο χαμηλοσυνταξιούχων, λαμβάνοντας μηνιαία χορηγία. Περίπου 100.000 λαμβάνουν συντάξεις από €415 μέχρι €1.000. Το σύνολο των συνταξιούχων στην Κύπρο μαζί με αυτούς που λαμβάνουν κοινωνική σύνταξη (σύνταξη νοικοκυράς) είναι γύρω στις 178.000.
Σύμφωνα με στοιχεία που περιέχονται στην έκθεση της επιτροπής του 2025 για την απασχόληση και τις κοινωνικές εξελίξεις στην Ευρώπη (ESDE), η Κύπρος εμφανίζει το υψηλότερο ποσοστό πρόωρης συνταξιοδότησης με μειωμένη σύνταξη (45,8%).
Μεταξύ των συνταξιούχων της ΕΕ ηλικίας 50 έως 74 ετών το 2023, το 19,4% είχε επιλέξει την πρόωρη συνταξιοδότηση παρά τη μειωμένη νόμιμη σύνταξη γήρατος.
Η Κύπρος εμφανίζει το υψηλότερο ποσοστό πρόωρης συνταξιοδότησης με μειωμένη σύνταξη (45,8%), ακολουθούμενη από την Πορτογαλία (38,3%) και το Βέλγιο (38,2%), ενώ η πρόωρη συνταξιοδότηση με μειωμένη σύνταξη είναι λιγότερο διαδεδομένη στη Βουλγαρία (1,8%) και τη Σλοβενία (4,6%).
Σχεδόν τα δύο τρίτα (64,7%) των συνταξιούχων ηλικίας 50 έως 74 ετών σταμάτησαν να εργάζονται μετά τη λήψη της πρώτης σύνταξης γήρατος, με τη Σλοβενία (84,3%), τη Ρουμανία (84,0%) και τη Βουλγαρία (79,1%) να αναφέρουν τα υψηλότερα ποσοστά και την Ιρλανδία (25,3%), την Εσθονία (31,6%) και την Κύπρο (34,8%) τα χαμηλότερα.
Αναλογιστική μείωση
Σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα της Ένωσης Κυπρίων Συνταξιούχων (ΕΚΥΣΥ), Κώστα Σκαρπάρη, η κυβέρνηση διατηρεί ένα τιμωρητικό και άδικο μέτρο μέσα σε περίοδο που η ακρίβεια είναι στα ύψη, που δεν ανταποκρίνεται πλέον στις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες. Πρόκειται για την αναλογιστική μείωση των συντάξεων 12% (0,5% για κάθε μήνα) όσων συνταξιοδοτούνται στο 63ο έτος της ηλικίας τους.
«Η τελευταία πρόταση του υπουργού Εργασίας δεν έδωσε λύση. Είναι ανεπαρκής και άδικη. Αφορά μόλις 1 στους 4 επηρεαζόμενους και περιορίζεται στην κατάργηση του πέναλτι μόνο στο βασικό μέρος της σύνταξης –δηλαδή ένα όφελος μόλις 50-60 ευρώ– ενώ οι δικαιούχοι πρέπει να έχουν πραγματικές εργάσιμες εισφορές για 40,4 χρόνια με τουλάχιστον μία μονάδα τον χρόνο. Παράλληλα, καταργεί όλες τις πιστώσεις (στρατός, σπουδές, μητρότητα, ανεργία, ασθένεια, γέννηση παιδιών)», σημειώνει ο κ. Σκαρπάρης.
Ο γραμματέας του Τμήματος Συνταξιούχων (ΠΕΣΥΣ) ΣΕΚ, Μιχάλης Ρώσσης, δήλωσε στoν «Π» ότι, με τις εξελίξεις για την ΑΤΑ, οι συντάξεις περνούν σε δεύτερη μοίρα.
«Από την τελευταία πρόταση του υπουργού που αφορούσε το βασικό μέρος της σύνταξης ευνοείτο περίπου 30% των συνταξιούχων, κυρίως δημοσίων υπαλλήλων, διευκρινίζει.
Οι πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Εργασίας, ότι «τα πράγματα είναι πολύ απλά» και πως «δεν υπάρχει δυνατότητα να καταργηθεί το "πέναλτι"», προκαλούν δικαιολογημένη οργή και αγανάκτηση, εκτιμά ο κ. Σκαρπάρης.
«Όταν ένας υπουργός απλουστεύει ένα τόσο κρίσιμο κοινωνικό ζήτημα, μεταθέτει τις ευθύνες σε άλλη κυβέρνηση και αγνοεί τις συντεχνίες, επιβεβαιώνεται η απουσία πολιτικής βούλησης για επίλυση», τονίζει.
Σημειώνεται ότι το μέτρο της μείωσης υιοθετήθηκε με εισήγηση της Τρόικα το 2013, όταν η Κύπρος ζήτησε την ένταξή της στον Μηχανισμό Στήριξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λόγω της οικονομικής και τραπεζικής κρίσης.
«Όταν αξιωματούχοι, και ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, μπορούν να συνταξιοδοτούνται χωρίς περικοπές από τα 45 ή τα 60 έτη, τότε, η επιμονή στο πέναλτι για τους απλούς πολίτες συνιστά πρόκληση», τονίζει ο γ.γ. της ΕΚΥΣΥ.
