Οι τοποθετήσεις εκπροσώπων του επιχειρηματικού κόσμου σε πάνελ για τη φορολογική μεταρρύθμιση στο πλαίσιο του φετινού Cyprus Forum κατέδειξαν τη διάσταση απόψεων που εξακολουθεί να υπάρχει μεταξύ του επιχειρείν και της πρότασης της κυβέρνησης, όπως αποτυπώνεται στα νομοσχέδια που τέθηκαν σε διαβούλευση από την κυβέρνηση.
«Μας προβληματίζει η απουσία του ΦΠΑ από τη φορολογική μεταρρύθμιση καθώς πρόκειται για το μεγαλύτερο αναλογικά φορολογικό έσοδο, τόσο στην Κύπρο όσο και στα υπόλοιπα κράτη μέλη, και διαχρονικά αποδίδει τα μεγαλύτερα έσοδα στη Δημοκρατία μας», επεσήμανε ο ειδικός σε θέματα έμμεσης φορολογίας στην KPMG και πρόεδρος της επιτροπής ΦΠΑ του Συνδέσμου Εγκεκριμένων Λογιστών Κύπρου (ΣΕΛΚ), Μιχάλης Γκρέκας.
«Είναι ένας τομέας που παρατηρείται η μεγαλύτερη φοροδιαφυγή. Αυτό το έχουν τονίσει επανειλημμένα, τόσο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσο και το ΔΝΤ», επεσήμανε. «Αφού ένας από τους βασικούς στόχους της μεταρρύθμισης είναι η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, είναι κάπως αντιφατικό να μένει έξω ο ΦΠΑ από τη στιγμή που είναι ο τομέας με τα μεγαλύτερα πιθανά χαμένα φορολογικά έσοδα», υπέδειξε.
Όταν λέμε για συμπερίληψη των έμμεσων φόρων δεν εννοούμε απλά αύξηση των φορολογικών συντελεστών ή να αλλάξουν κάποιες εξαιρέσεις που θα είχαν και μεγάλο πολιτικό κόστος, πρόσθεσε, αλλά κυρίως την υιοθέτηση κάποιων τεχνολογικών εργαλείων όπως παρατηρείται έντονα σε όλο τον κόσμο. Η Ιταλία, για παράδειγμα, εξήγησε, με την ηλεκτρονική τιμολόγηση έχει δει τεράστια αύξηση στα φορολογικά της έσοδα, στην Ελλάδα με τη χρήση του Mydata έχει μειωθεί σε τεράστιο βαθμό η μη υποβολή των συναλλαγών, αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο που έχει ψηφιστεί η οδηγία για υποχρεωτική ηλεκτρονική τιμολόγηση και digital reporting.
«Στην Κύπρο μένουμε πίσω από τις εξελίξεις, αφήνουμε αθωράκιστο το Τμήμα Φορολογίας για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και ουσιαστικά χάνουμε μια μεγάλη ευκαιρία να θωρακίσουμε τα δημόσια έσοδα και να υπάρχει μεγαλύτερη διαφάνεια στην οικονομία μας», τόνισε.
Αναφερόμενος στη συμβολή των έμμεσων φόρων στις προσπάθειες καταπολέμησης της φοροδιαφυγής, είπε ότι «ο ΦΠΑ συνδέεται άμεσα με την κάθε συναλλαγή, άρα θα μπορούσαμε εύκολα να καταπολεμήσουμε τη φοροδιαφυγή σε κάθε συναλλαγή. Προσπαθούμε να αυξήσουμε τις ποινές στους φορολογούμενους ή να προλάβουμε εκ των υστέρων μεταγενέστερους ελέγχους, πιθανά θέματα φοροδιαφυγής κ.λπ., ενώ θα ήταν πιο σώφρον να χρησιμοποιήσουμε την πρόληψη μέσω των τεχνολογικών εργαλείων, όπως είναι η δήλωση των εσόδων των επιχειρήσεων σε πραγματικό χρόνο», επεσήμανε.
Δεν είναι μεταρρύθμιση
Πιο έντονος στις τοποθετήσεις του ήταν ο πρόεδρος της επιτροπής φορολογικού σχεδιασμού και πολιτικής του ΣΕΛΚ και συνέταιρος στην PwC, Ευτύχιος Ευτυχίου.
«Δεν έγινε σοβαρή και εκτεταμένη διαβούλευση. Δεν είναι μεταρρύθμιση, ούτε καν μεταρρύθμιση, περιλαμβάνονται 4-5 αλλαγές φορολογικών συντελεστών και το μεγαλύτερο μέρος επικεντρώνεται στα αντικαταχρηστικά μέτρα», ανέφερε.
Η φοροδιαφυγή στην Κύπρο ανέρχεται στο 24% ενώ στην ΕΕ στο 18%, πρόσθεσε. Σύμφωνα με τον κ. Ευτυχίου, το ένα τρίτο αφορά τους αυτοεργοδοτούμενους και το ένα τρίτο τους έμμεσους φόρους. «Είναι άστοχα τα μέτρα και δεν θα βοηθήσουν τις προσπάθειες καταπολέμησης της φοροδιαφυγής», εκτίμησε.
Όσον αφορά τους ανείσπρακτους φόρους, είπε ότι ο μέσος όρος στην ΕΕ είναι 33%, ενώ στην Κύπρο 50% και θα έπρεπε πρώτα να επικεντρωθούμε στην αύξηση των ανείσπρακτων φόρων και μετά να αυξήσουμε τους συντελεστές και τις φορολογικές βάσεις.
Υπάρχει παντελής έλλειψη άλλων κινήτρων για περαιτέρω εισροή εταιρειών ξένων συμφερόντων, είπε ακόμη.
Όσον αφορά την αύξηση του εταιρικού φόρου στο 15%, το χαρακτήρισε ως θεαματικό αυτογκόλ το οποίο βάλαμε από μόνοι μας χωρίς να μας πιέσει η ΕΕ, για να καθαρίσει το όνομά μας.
«Το όνομά μας δεν έχει λερωθεί από φορολογικής άποψης», επεσήμανε με νόημα, κάνοντας αναφορά μεταξύ άλλων στο ξέπλυμα χρήματος, τα «χρυσά» διαβατήρια και το χρηματιστήριο.
Προβληματισμός ξένων
«Πριν ακόμα ανακοινωθούν τα νομοσχέδια είχαμε δει συνδέσμους ξένων επενδυτών, ενώ παράλληλα είχαμε και διαβουλεύσεις με τους εταίρους μας, όπως είναι ο ΣΕΛΚ, το ΚΕΒΕ και η ΟΕΒ για να δούμε ποια θέματα ήταν καίρια και έπρεπε, είτε να κάνουμε εισηγήσεις είτε κάποιες περαιτέρω μεταρρυθμίσεις ώστε να είναι ισοσκελισμένη η μεταρρύθμιση και να μην είναι ετεροβαρής προς τους επιχειρηματίες ή προς τη μερίδα του κράτους», είπε από την πλευρά του ο διευθύνων σύμβουλος του Invest Cyprus, Μάριος Ταννούσιης.
Για την Κύπρο, σημείωσε, η φορολογική μεταρρύθμιση δεν ήταν και δεν είναι εύκολο εγχείρημα, εκφράζοντας την ελπίδα να προχωρήσει γρήγορα.
«Σίγουρα οι ξένοι επενδυτές στα ερωτηματολόγια και στις έρευνες που γίνονται τακτικά βλέπουν το φορολογικό καθεστώς ως την πρώτη προτεραιότητα στο να επενδύσουν σε μια χώρα. Πάντοτε αυτό που έκανε τη διαφορά στις ξένες επενδύσεις να έρθουν στην Κύπρο ήταν το φορολογικό καθεστώς το οποίο θεωρούμε υψίστης σημασίας», πρόσθεσε.
Απαντώντας σε ερώτημα για το πόσο χρονικό διάστημα χρειάζεται για να προωθηθούν φορολογικές μεταρρυθμίσεις, σημείωσε ότι «υπήρχαν χώρες που χρειάστηκαν μέχρι 7 χρόνια, όπως η Βραζιλία. Δεν θέλουμε να φθάσουμε εκεί, θέλουμε να το κλείσουμε όσο πιο σύντομα γίνεται αλλά σωστά».
Ο γενικός διευθυντής της Philip Morris σε Κύπρο και Μάλτα, Γρηγόρης Καμπέρης, επεσήμανε ότι εάν υπάρξουν υπέρμετρες αυξήσεις στα καπνικά προϊόντα, δεν επιτυγχάνεται ούτε ο δημοσιονομικός στόχος της αύξησης των φορολογικών εσόδων, ούτε το κομμάτι της δημόσιας υγείας καθώς οι καταναλωτές οδηγούνται στο παράνομο εμπόριο.
Θα πρέπει, πρόσθεσε, οι κυπριακές ιδιαιτερότητες και το παράνομο εμπόριο να ληφθούν σοβαρά υπόψη, αλλά και η διαφοροποίηση στις διάφορες κατηγορίες προϊόντων.
Παραμένει ο στόχος
Σε ομιλία που ανέγνωσε εκ μέρους του υπουργού Οικονομικών, η σύμβουλος και συνεργάτης του, Μαρία Ηρακλέους, ανέφερε ότι το ΥΠΟΙΚ παραμένει προσηλωμένο στον στόχο του για εφαρμογή του νέου φορολογικού συστήματος το 2026, εκφράζοντας τη βεβαιότητα ότι το πολιτικό σύστημα θα αρθεί στο ύψος των περιστάσεων όταν τα σχετικά νομοσχέδια κατατεθούν στη Βουλή και ότι θα ψηφιστούν το συντομότερο δυνατό.
