Το μέτωπο της ΑΤΑ έκλεισε και ανοίγει ένα νέο, αυτό της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης. O υπουργός Εργασίας, Γιάννης Παναγιώτου, έκανε χθες γνωστό ότι η κυβέρνηση έχει πρόθεση να καταθέσει τα νομοσχέδια της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης στη Βουλή πριν το τέλος της χρονιάς, με στόχο την ψήφισή τους πριν τις εκλογές.
Οι χαμηλές συντάξεις στην Κύπρο και οι προσπάθειες για ενίσχυση του δεύτερου και τρίτου πυλώνα των συνταξιοδοτικών παροχών πέραν του ΤΚΑ, προκειμένου το ποσοστό αναπλήρωσης των εισοδημάτων στη συνταξιοδότηση να φθάσει το 70% από περίπου42% που είναι σήμερα, αναμένεται να προκαλέσουν νέους κραδασμούς, καθώς στα σενάρια που ακούγονται ως επιλογές για την αύξηση του συνταξιοδοτικού εισοδήματος είναι και η υποχρεωτικότητα των Ταμείων Προνοίας. Σε κάθε περίπτωση η ενίσχυση του δεύτερου πυλώνα είναι μέρος της εξίσωσης.
Όπως περιέγραψε ο «Π» σε προηγούμενο ρεπορτάζ, προωθείται ένα ενιαίο σύστημα συνταξιοδοτικών παροχών που να καλύπτει τον πρώτο πυλώνα (μέσω του ΤΚΑ), τον δεύτερο (Ταμεία Προνοίας), τον τρίτο (ιδιωτικές παροχές) και τον τέταρτο που ονομάζεται «πυλώνας μηδέν» για στήριξη των ευάλωτων ομάδων που αφορά την κρατική στήριξη.
Οι συζητήσεις της τεχνικής επιτροπής που συστάθηκε για τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος εντατικοποιούνται.
Στην προτεινόμενη μεταρρύθμιση, όπως αναφέρεται σε σχετική παρουσίαση ημερομηνίας 5 Νοεμβρίου, γίνεται λόγος για βελτιωμένο συνταξιοδοτικό μοντέλο με τέσσερις πυλώνες.
Ο «πυλώνας μηδέν» αφορά σε προστασία από τη φτώχεια και διατήρηση εισοδήματος για άτομα με χαμηλό εισόδημα, ο «Πυλώνας 1» στην παροχή βασικής σύνταξης που συνδέεται με τις αποδοχές επί εισοδήματος έως ένα καθορισμένο ανώτατο όριο αποδοχών, ο «Πυλώνας 2» στην παροχή πρόσθετου εισοδήματος-αναπλήρωσης και ο «Πυλώνας 3» στην υποστήριξη της ατομικής ευελιξίας και των ειδικών αναγκών.
Στην παρουσίαση, γίνεται αναφορά σε πέντε προκλήσεις. Ειδικότερα, το υφιστάμενο σύστημα χαρακτηρίζεται κατακερματισμένο σύστημα με ανεπάρκειες, η προστασία από τη φτώχεια δεν είναι βιώσιμη, προκλήσεις υπάρχουν στην αντιμετώπιση των ανισοτήτων μεταξύ των φύλων και στη διασφάλιση της επάρκειας. Τέλος γίνεται αναφορά σε πολύπλοκο και αναποτελεσματικό ρόλο του κράτους στη χρηματοδότηση του ΤΚΑ.
Στην ίδια παρουσίαση τονίζεται ότι οδηγοί της μεταρρύθμισης θα πρέπει να είναι η διατήρηση της κοινωνικής βιωσιμότητας, συμπεριλαμβανομένου επαρκούς και ισχυρού συνταξιοδοτικού εισοδήματος, η διατήρηση κινήτρων για εργασία και αποταμίευση, η ενίσχυση της ανταπόκρισης και της προσαρμοστικότητας του συστήματος, η διατήρηση μακροπρόθεσμης οικονομικής βιωσιμότητας, λαμβάνοντας υπόψη τον αντίκτυπο στα δημόσια οικονομικά, και η συμμόρφωση με τα διεθνή πρότυπα.
Στο 42% η αναπλήρωση συντάξεων
Όπως ανέφερε πρόσφατα στον «Π» ο καθηγητής Χρηματοοικονομικής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου Ανδρέας Μιλιδώνης, στην Κύπρο, ο δείκτης αναπλήρωσης συντάξεων είναι μόλις 42% και είναι το τέταρτο χαμηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη (με μέσο όρο το 58%). Σύμφωνα με τον κ. Μιλιδώνη, είναι επιτακτική ανάγκη να δημιουργηθεί μια Ενιαία, Ανεξάρτητη Εποπτική Αρχή για συντάξεις και ασφάλειες.
Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΚΥΣΥ, περίπου 100.000 λαμβάνουν συντάξεις από €415 μέχρι €1.000.
Το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας Κύπρου υποστηρίζει τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού θεσμικού πλαισίου που να διασφαλίζει, μέσω του δεύτερου και τρίτου πυλώνα, τη συμπλήρωση των παροχών του πρώτου πυλώνα και, κατ’ επέκταση, τη συνταξιοδοτική επάρκεια για το σύνολο των πολιτών της χώρας.
Στη Βουλή εντός του 2025
Ο υπουργός Εργασίας, Γιάννης Παναγιώτου, είπε χθες ότι στόχοι της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης είναι η αύξηση των χαμηλών συντάξεων του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων, η ενίσχυση της συμπεριληπτικότητας του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, ιδιαίτερα για τις γυναίκες, ο εκσυγχρονισμός της επενδυτικής πολιτικής του Ταμείου, με επενδύσεις εκτός Δημοσίου, και ο εξορθολογισμός της διαχρονικής επενδυτικής πρακτικής, με την έναρξη αποπληρωμής του εσωτερικού δανεισμού και τη δημιουργία αποθεματικού, για να θωρακιστεί η βιωσιμότητα του Ταμείου και η ενίσχυση του δεύτερου πυλώνα.
