Η Κύπρος, παρά τις προκλήσεις των τελευταίων ετών στον διεθνή τουριστικό χάρτη, συνεχίζει να αποτελεί έναν από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς της Μεσογείου. Η βιομηχανία φιλοξενίας του νησιού δεν περιορίζεται μόνο στη συνεισφορά της στην οικονομία: έχει γίνει και δείκτης ποιότητας, εξυπηρέτησης και ανταγωνιστικότητας.
Καθώς η φετινή τουριστική περίοδος φτάνει στο τέλος της, οι ξενοδόχοι αντιμετωπίζουν νέα δεδομένα, όπως αλλαγές στις προτιμήσεις των ταξιδιωτών, αυξημένες απαιτήσεις για ποιοτικές εμπειρίες αλλά και τις προκλήσεις της εποχικότητας. Σ’ αυτό το πλαίσιο, ο Θάνος Μιχαηλίδης, πρόεδρος του Παγκύπριου Συνδέσμου Ξενοδόχων, μιλά στον «Π» για τις επιδόσεις της Κύπρου, τις προτεραιότητες της τουριστικής βιομηχανίας αλλά και τις στρατηγικές που μπορούν να διασφαλίσουν τη βιώσιμη ανάπτυξη και την περαιτέρω ενίσχυση του διεθνούς κύρους της χώρας στον τουριστικό τομέα.
Η Κύπρος κατατάσσεται σταθερά ανάμεσα στις χώρες όπου ο τουρισμός θεωρείται όχι μόνο οικονομικός πυλώνας αλλά και δείκτης φιλοξενίας και ανταγωνιστικότητας. Πώς αξιολογείτε τις διεθνείς συγκριτικές απόψεις για την Κύπρο σε αυτό το πεδίο;
Η Κύπρος παραμένει ένας δημοφιλής, ποιοτικός και ασφαλής προορισμός, με υψηλό ποσοστό επαναλαμβανόμενων επισκεπτών. Ωστόσο, χρειάζεται να συνεχίσουμε την αναβάθμιση του τουριστικού μας προϊόντος, ώστε να συμβαδίζει με τις διαρκώς μεταβαλλόμενες τάσεις της αγοράς και να παραμείνουμε επίκαιροι με τις εναλλασσόμενες τάσεις της αγοράς. Ο σύγχρονος καταναλωτής έχει διαφορετικές ανάγκες από εκείνες της προηγούμενης δεκαετίας. Συνεπώς, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι το προϊόν μας παραμένει επίκαιρο και ανταγωνιστικό.
Καθώς η φετινή τουριστική περίοδος φτάνει στο τέλος της, υπάρχουν περιθώρια αναθεώρησης πρακτικών και εφαρμογής νέων μεθόδων στον ξενοδοχειακό κώδικα;
Ο κώδικας κατάταξης των ξενοδοχείων έχει πρόσφατα επικαιροποιηθεί με σημαντική επιτυχία. Εκεί όπου χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή είναι ο τρόπος έκδοσης των αδειών λειτουργίας. Η διαδικασία παραμένει πολύπλοκη, αφού εμπλέκονται πολλά τμήματα της Δημόσιας Υπηρεσίας, καθώς και οι τοπικές Αρχές. Οι πολλαπλές άδειες και τα στενά χρονικά περιθώρια καθιστούν δύσκολη τη συμμόρφωση. Ως Σύνδεσμος Ξενοδόχων έχουμε καταθέσει εισηγήσεις για πιο παραγωγική και λειτουργική διαδικασία στην έκδοση αδειών, προς όφελος της Δημόσιας Υπηρεσίας και του ιδιωτικού τομέα.
Βλέπετε τέλος εποχής στη διακύμανση της πληρότητας ή μια σταδιακή μετάβαση σε ολόχρονη λειτουργία;
Και τα δύο ισχύουν. Κάθε χρόνο περισσότερα ξενοδοχεία παρατείνουν τη λειτουργία τους και αρκετά πλέον λειτουργούν ολόχρονα. Στην ελεύθερη Αμμόχωστο, για παράδειγμα, όπου παραδοσιακά τα περισσότερα ξενοδοχεία έκλειναν τον χειμώνα, φέτος πολλοί επέκτειναν τις ημέρες λειτουργίας τους για να προσελκύσουν χειμερινό τουρισμό και να μειώσουν την εποχικότητα. Για να επιτευχθεί όμως αυτό, χρειάζονται πιο ευέλικτες ρυθμίσεις ώστε τα ξενοδοχεία να μπορούν να ισορροπούν μεταξύ χαμηλής πληρότητας, χαμηλότερων τιμών και συνεχούς λειτουργίας.
Παρατηρήσατε σημαντικές διακυμάνσεις στην πληρότητα ή στις απαιτήσεις των πελατών από την αρχή του καλοκαιριού μέχρι σήμερα;
Με εξαίρεση δύο με τρεις περιπτώσεις επηρεασμένες από γεωπολιτικές εξελίξεις, η χρονιά κινήθηκε συνολικά στα επίπεδα της περσινής. Δεν είχαμε ουσιαστικές αλλαγές ούτε στην πληρότητα ούτε στις απαιτήσεις των πελατών. Εκτιμώ ότι το 2025 οι πληρότητες θα κυμανθούν στα επίπεδα του 2024 ή και ελαφρώς υψηλότερα. Παρ' όλο που οι αφίξεις αυξήθηκαν, αυτό δεν μεταφράζεται απαραίτητα σε ισάξια αύξηση της πληρότητας. Πρέπει να εστιάζουμε όχι μόνο στις αφίξεις αλλά και στην κερδοφορία των ξενοδοχείων, η οποία είναι ο κινητήριος μοχλός για τις απαραίτητες επενδύσεις και τον συνεχή εκσυγχρονισμό των μονάδων. Η βιομηχανία είναι εκ φύσεώς της βιομηχανία που ζητά συνεχώς κεφάλαια για να εκμοντερνίζονται οι εγκαταστάσεις. Αν υπάρχει υγιής κερδοφορία ο επενδυτής θα συνεχίσει να επενδύει στη βιομηχανία. Εάν η κερδοφορία υποφέρει θα μειωθεί η περίπτωση της επένδυσης και αυτό στο τέλος της ημέρας θα μειώσει και την ποιότητα της τουριστικής βιομηχανίας, όπως την ξέρουμε σήμερα.
Το προσωπικό –είτε υπηρετικό είτε διοικητικό– λαμβάνει επαρκή επιμόρφωση; Υπάρχει διαθέσιμο ανθρώπινο δυναμικό που καλύπτει τις ανάγκες της αγοράς;
Το ζήτημα της έλλειψης εργατικού δυναμικού ταλανίζει όχι μόνο την Κύπρο αλλά ολόκληρη την Ευρώπη και τον ανεπτυγμένο κόσμο. Στην Κύπρο έχει βελτιωθεί η διαδικασία έκδοσης αδειών για εργαζόμενους από τρίτες χώρες και αυτό έχει βοηθήσει. Για καλύτερη επιμόρφωση πρέπει να βελτιωθούν οι συνθήκες εργασίας και να επιτρέψουμε στο προσωπικό να παραμένει για περισσότερες συνεχόμενες σεζόν, ώστε να αποκτά εμπειρία και να γίνεται πιο παραγωγικό. Πρέπει το προσωπικό να παραμένει στο ξενοδοχείο που εργάζεται για αρκετές σεζόν, γιατί κάθε χρόνο που εργάζεσαι βελτιώνεις τις ικανότητές σου, εξοικειώνεσαι και με το ξενοδοχείο και με τον τόπο και γίνεσαι πιο παραγωγικός. Πιστεύω ότι υπάρχει πρόοδος αλλά χρειάζονται περαιτέρω βελτιώσεις στους κανονισμούς που αφορούν την εργοδότηση προσωπικού από τρίτες χώρες, ώστε να αντικατοπτρίζουν την εποχικότητα της βιομηχανίας.
Σε ποιους τομείς θεωρείτε ότι η Κύπρος έχει ξεχωρίσει όσον αφορά την καταλληλότητα των εγκαταστάσεων και τη γενικότερη ξενοδοχειακή εμπειρία;
Η Κύπρος δεν είναι ο πιο φθηνός προορισμός ούτε αυτός είναι ο στόχος μας. Προσφέρουμε υψηλό επίπεδο υπηρεσιών και οι ξενοδοχειακές μας μονάδες είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένες συγκριτικά με άλλους προορισμούς. Έχουμε επίσης το πλεονέκτημα των εξαιρετικών καιρικών συνθηκών από Οκτώβριο έως Απρίλιο. Ωστόσο, η γεωγραφική μας θέση σημαίνει ότι οι αεροπορικοί ναύλοι είναι συχνά υψηλότεροι σε σχέση με Ισπανία, Ελλάδα, Ιταλία ή Τουρκία. Για αυτό πρέπει να ενισχύσουμε ακόμη περισσότερο την τουριστική εμπειρία ώστε να διατηρούμε τις τιμές μας, να βελτιώσουμε την ανταγωνιστικότητά μας και να προσελκύουμε τουρίστες υψηλότερης δαπάνης.
Πώς θα χαρακτηρίζατε τις κριτικές που λαμβάνετε από τους πελάτες;
Οι κριτικές είναι εξαιρετικά θετικές. Η Κύπρος καταγράφει πολύ καλή θέση όσον αφορά την ικανοποίηση των πελατών σε σχέση με την αξία και το επίπεδο υπηρεσιών που λαμβάνουν.
Υπάρχει ομαλή συνεργασία μεταξύ των ξενοδοχειακών μονάδων σε όλες τις περιοχές -ορεινές, παραθαλάσσιες και αστικές;
Πρέπει να συνεχίσουμε να αναπτύσσουμε την ιδέα της Κύπρου ως ενός ενιαίου, πολυθεματικού προορισμού. Ο επισκέπτης πρέπει να μπορεί να περάσει μερικές μέρες στη θάλασσα, άλλες στα ορεινά και άλλες στη Λευκωσία. Αυτό αυτόματα εμπλουτίζει το συνολικό τουριστικό προϊόν και προσελκύει τουρίστες με ενδιαφέρον για την Ιστορία, τον πολιτισμό και μια πιο ολοκληρωμένη ταξιδιωτική εμπειρία.
Ποια θέματα θεωρείτε ότι χρειάζονται μεγαλύτερη προσοχή από την Πολιτεία;
Πρώτα απ’ όλα, ο εξορθολογισμός της αδειοδότησης των ξενοδοχείων ώστε να λειτουργούν απρόσκοπτα. Παράλληλα, πρέπει να συνεχιστεί η επένδυση στη βελτίωση του τουριστικού προϊόντος και στην προώθηση της αυθεντικής κυπριακής εμπειρίας, η οποία αποτελεί το μεγαλύτερό μας συγκριτικό πλεονέκτημα. Εξίσου σημαντική είναι η συνεχής βελτίωση της αεροπορικής συνδεσιμότητας με νέες αγορές, όπως δείχνουν τα θετικά παραδείγματα της Πολωνίας και του Ισραήλ. Η ολόχρονη συνδεσιμότητα θα φέρει τον τουρίστα ολόχρονα στην Κύπρο.
Πώς κινήθηκαν οι πληρότητες τον Οκτώβριο;
Οι πληρότητες του Οκτωβρίου ήταν σε πολύ υψηλά επίπεδα και αυτό βοήθησε ώστε να καταγραφεί και ένας θετικός Νοέμβριος, ο οποίος παραδοσιακά σηματοδοτεί τη λήξη της καλοκαιρινής περιόδου. Το μεγάλο μας πλεονέκτημα ήταν οι εξαιρετικές καιρικές συνθήκες.
