Οι οίκοι αξιολόγησης, Moody’s, Fitch και S&P, αξιολογούν θετικά τις προοπτικές της κυπριακής οικονομίας, τη διατηρούν σταθερά στα υψηλά επίπεδα των βαθμολογιών πιστοληπτικής ικανότητας, αλλά την ίδια ώρα προειδοποιούν για τους κινδύνους. Και οι τρεις οίκοι ζητούν περισσότερες μεταρρυθμίσεις και αναδεικνύουν ως δυνητικό πρόβλημα το ζήτημα του κρατικού μισθολογίου.
Αναβάθμιση προοπτικών
Οι κυριότεροι παράγοντες που οδήγησαν τους οίκους σε θετικές αξιολογήσεις και αναβάθμιση των προοπτικών είναι η σημαντική μείωση του δημόσιου χρέους, η ισχυρή ανάπτυξη της οικονομίας και η βελτίωση των βασικών μακροοικονομικών δεικτών.
Ειδικότερα, ο Fitch αναβάθμισε την προοπτική της κυπριακής οικονομίας από σταθερή σε θετική, διατηρώντας όμως το επίπεδο αξιολόγησης στο Α-, τονίζοντας τη θεαματική μείωση του δημόσιου χρέους την περίοδο 2022-2025, το οποίο προβλέπεται να πέσει κάτω από το 60% του ΑΕΠ το 2025 (στο 55,4%) και να διατηρηθεί ακόμη χαμηλότερα τα επόμενα χρόνια. Επιπλέον, υπογραμμίζει τα υψηλά επίπεδα εισοδήματος ανά κάτοικο, την εμπιστοσύνη στις πολιτικές της χώρας λόγω της συμμετοχής στην ΕΕ και την ευρωζώνη, καθώς και την ισχυρή απόδοση του τραπεζικού τομέα με υψηλή κεφαλαιακή επάρκεια και χαμηλό ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων. Ο Moody’s επιβεβαίωσε το Α3, αναγνωρίζοντας την ανθεκτικότητα της οικονομίας και τις αναμενόμενες ισχυρές ρυθμίσεις ανάπτυξης μεσοπρόθεσμα, αλλά επεσήμανε προκλήσεις, όπως το μικρό μέγεθος της οικονομίας, την πίεση στους δημόσιους μισθούς και τις δημοσιονομικές επιπτώσεις της γήρανσης του πληθυσμού. Η S&P αναθεώρησε στις προοπτικές σε θετικές, αναφέροντας τη γρήγορη βελτίωση των εξωτερικών δεικτών χρέους και την προσδοκία για περαιτέρω μείωση του καθαρού εξωτερικού δανεισμού, με διατήρηση σταθερής πιστοληπτικής βαθμολογίας στο Α-/Α-2 για μακροπρόθεσμο και βραχυπρόθεσμο χρέος, αντίστοιχα.
Τα τελευταία χρόνια η κυπριακή οικονομία αναπτύσσεται με ρυθμό που κυμαίνεται πάνω από 3%, με σημαντική ώθηση από τον τουρισμό, τις επενδύσεις και τη δυναμική της εγχώριας ζήτησης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει ανάπτυξη 3,4% για το 2025 και σταδιακή εξομάλυνση σε 2,6% και 2,4% για τα επόμενα δύο έτη. Παράλληλα, η δημοσιονομική πολιτική έχει επιτύχει σημαντικά πλεονάσματα, με το συνολικό δημοσιονομικό πλεόνασμα να φτάνει στο 4,3% του ΑΕΠ το 2024 και το δημόσιο χρέος να περιορίζεται στο 65% του ΑΕΠ, με περαιτέρω αποκλιμάκωση αναμενόμενη.
Προκλήσεις και δυσκολίες
Παρά τις θετικές εξελίξεις, η οικονομία της Κύπρου αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις. Το μικρό μέγεθος της οικονομίας την καθιστά ευάλωτη σε εξωτερικές διαταραχές και γεωπολιτικές εντάσεις στην ευρύτερη περιοχή. Επιπλέον, η μεγέθυνση του δημοσίου τομέα και οι πιέσεις στο μισθολογικό κόστος, σε συνδυασμό με τις δημογραφικές αλλαγές, ασκούν πίεση στη μακροπρόθεσμη δημοσιονομική βιωσιμότητα. Η εξάρτηση από τον τουρισμό και το διεθνές επενδυτικό κλίμα παίζουν επίσης ρόλο στους κινδύνους που αντιμετωπίζει η χώρα, περιλαμβάνοντας πιθανές αρνητικές εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία και πολιτική αστάθεια.
Οι οίκοι αξιολόγησης διατηρούν ανοιχτή την προοπτική περαιτέρω αναβαθμίσεων, εφόσον επιβεβαιωθούν οι θετικές οικονομικές και δημοσιονομικές τάσεις και ο ρυθμός μείωσης του εξωτερικού και δημόσιου χρέους συνεχιστεί με ισχυρό ρυθμό. Παράλληλα επισημαίνουν την ανάγκη προσεκτικής διαχείρισης των παραγόντων ρίσκου για να διατηρηθεί η καλή πιστοληπτική εικόνα και η αναπτυξιακή δυναμική της Κύπρου.
