Το Υπουργείο Δικαιοσύνης προτίθεται να καταθέσει λίαν συντόμως κανονισμούς στη Βουλή με τους οποίους θα επιτρέπεται στα μέλη της Αστυνομίας και της Πυροσβεστικής να διεκδικούν δημόσια αξιώματα, όπως του Προέδρου της Δημοκρατίας, του βουλευτή και του δημάρχου, χωρίς να χρειαστεί να παραιτηθούν. Θα αποκτήσουν, δηλαδή, τα ίδια δικαιώματα που απολαμβάνουν εδώ και χρόνια οι υπόλοιποι εργαζόμενοι στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα.
Για την πρόθεση του Υπουργείου Δικαιοσύνης ενημερώθηκαν γραπτώς στις 15 του μήνα οι συντεχνίες της Αστυνομίας και της Πυροσβεστικής, οι οποίες κλήθηκαν να εκφράσουν τις απόψεις τους επί των προτεινόμενων κανονισμών, προτού αυτοί κατατεθούν στη Βουλή για ψήφιση. Στην εν λόγω επιστολή υποδεικνύεται από το υπουργείο ότι, η σχετική διαβούλευση θα πρέπει να ολοκληρωθεί το ταχύτερο, διότι, οι εν λόγω κανονισμοί θα πρέπει να κατατεθούν και να ψηφιστούν από τη Βουλή πριν από τις βουλευτικές εκλογές του ερχόμενου Μαΐου.
Η υπόδειξη για την ανάγκη τροποποίησης της νομοθεσίας προήλθε από τη Νομική Υπηρεσία, μετά την πρόσφατη έκδοση απόφασης από το Εφετείο, με την οποία δικαιώθηκε αστυνομικός ο οποίος κατήλθε υποψήφιος στις προηγούμενες βουλευτικές εκλογές, παρά την απόρριψη του αιτήματός του από το Αρχηγείο Αστυνομίας.
Ο αστυνομικός που δικαιώθηκε
H κείμενη νομοθεσία που απαγορεύει στους αστυνομικούς, πυροσβέστες και στρατιωτικούς, που υπηρετούν στα σώματα ασφαλείας, να διεκδικούν δημόσια αξιώματα σε εκλογές κρίθηκε αντισυνταγματική, τον περασμένο Μάρτιο, και από το Εφετείο. Δικαιώνοντας τον αστυνομικό Χριστόδουλο Χριστοδούλου, ο οποίος επιθυμούσε να κατέλθει υποψήφιος στις βουλευτικές εκλογές του 2021 αλλά δεν του επιτράπηκε από την ηγεσία της Αστυνομίας, κατόπιν γνωμάτευσης της Νομικής Υπηρεσίας. Ωστόσο, ο Χριστοδούλου ήταν τελικά υποψήφιος βουλευτής στις εκλογές του 2021 – κατήλθε ως ανεξάρτητος – καθώς το πρωτόδικο δικαστήριο στο οποίο προσέφυγε, έκρινε, ως αντισυνταγματική την κείμενη νομοθεσία παραμονές βουλευτικών εκλογών.
Να σημειωθεί ότι η πρωτόδικη απόφαση που επέτρεψε στον αστυνομικό να κατέλθει ως υποψήφιος βουλευτής, εφεσιβλήθη από τη Νομική Υπηρεσία με σκοπό την ακύρωσή της, αλλά το Εφετείο επιβεβαίωσε την ορθότητά της με απόφαση που εξέδωσε στις 13/3/2025. Δίνοντας έτσι το δικαίωμα και στους στρατιωτικούς, αστυνομικούς και πυροσβέστες να διεκδικούν δημόσια αξιώματα, λαμβάνοντας άδεια 40 ημερών από την υπηρεσία τους πριν από τις εκλογές.
Το επιτρέπει το Σύνταγμα
Σύμφωνα με το άρθρο 64 του Συντάγματος, το αξίωμα του βουλευτή δικαιούνται να διεκδικήσουν όλοι οι πολίτες της Δημοκρατίας που έχουν συμπληρώσει το 21ο έτος της ηλικίας τους, νοουμένου ότι δεν έχουν καταδικαστεί για αδίκημα ηθικής αισχρότητας ή για αδίκημα που ενέχει έλλειψη εντιμότητας, και δεν πάσχουν από διανοητική νόσο που τους καθιστά ανίκανους να εκτελέσουν τα καθήκοντά τους ως βουλευτές. Όπως υποδεικνύει στην απόφασή του το Εφετείο, πουθενά δεν γίνεται αναφορά στο άρθρο 64 του Συντάγματος, που είναι ο υπέρτατος νόμος, για εξαίρεση των αστυνομικών, των πυροσβεστών και των στρατιωτικών ή γενικότερα των σωμάτων ασφαλείας.
«Όχι» για στρατιωτικούς
Με βάση την παραπάνω δικαστική απόφαση, ο πρόεδρος της Επιτροπής Άμυνας της Βουλής, Μαρίνος Σιζόπουλος, κατέθεσε πρόταση νόμου που δίνει το δικαίωμα στους στρατιωτικούς να λαμβάνουν άδεια, με ή χωρίς απολαβές, για να διεκδικούν εκλογή σε πολιτειακά αξιώματα.
Σύμφωνα με την πρόταση νόμου, σε περίπτωση που δεν εκλεγούν, οι στρατιωτικοί θα μπορούν να επιστρέφουν στα καθήκοντά τους. Παράλληλα, τους παρέχεται προστασία από εκδικητικές ενέργειες για όσα ανέφεραν κατά τη διάρκεια του προεκλογικού τους αγώνα, οι οποίες ενδεχομένως να προέρχονται είτε από τους προϊσταμένους τους είτε από τον ίδιο τον υπουργό Άμυνας.
Η πρόταση νόμου συζητήθηκε πρόσφατα ενώπιον της Επιτροπής Άμυνας της Βουλής. Το Υπουργείο Άμυνας και το ΓΕΕΦ εξέφρασαν την πλήρη αντίθεσή τους προς την πρόταση νόμου του Μ. Σιζόπουλου και απηύθυναν έκκληση προς τους βουλευτές της Επιτροπής Άμυνας να την καταψηφίσουν, υποστηρίζοντας ότι οι πρόνοιές της θα πλήξουν την τάξη και την πειθαρχία στην ΕΦ.
Μεταξύ άλλων, μας αναφέρθηκε το εξής χαρακτηριστικό παράδειγμα, το οποίο έχει πολλές πιθανότητες να συμβεί στην πράξη με την ψήφιση της επίμαχης πρότασης νόμου: ένας ταξίαρχος ή συνταγματάρχης αποφασίζει να κατέλθει ως υποψήφιος βουλευτής Λευκωσίας με το ΑΚΕΛ, ασκεί δριμεία κριτική στην πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της ΕΦ, καταγγέλλει παραλείψεις που θέτουν σε κίνδυνο την επιχειρησιακή ετοιμότητα του στρατεύματος, δεν εκλέγεται και επιστρέφει στο γραφείο ή στη μονάδα του και...ούτε γάτα ούτε ζημιά. «Αυτή η συμπεριφορά δεν μπορεί να γίνει ανεκτή», μας υπέδειξαν.
Πολιτικά δικαιώματα διά νόμου
Σε αντίθεση με τους στρατιωτικούς, τους αστυνομικούς και τους πυροσβέστες, τα πολιτικά δικαιώματα των υπόλοιπων κρατικών υπαλλήλων, όπως και των υπαλλήλων του ευρύτερου δημόσιου τομέα, είναι κατοχυρωμένα διά νόμου. Ο σχετικός νόμος τιτλοφορείται ως ο «περί των Πολιτικών Δικαιωμάτων Δημόσιων Υπαλλήλων, Εκπαιδευτικών Λειτουργών, Δημοτικών Υπαλλήλων, Κοινοτικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου Νόμος του 2015» και προβλέπει τα εξής:
1 Υπάλληλος που επιθυμεί να υποβάλει υποψηφιότητα για αξίωμα του οποίου η κατοχή είναι ασυμβίβαστη με την ιδιότητα του υπαλλήλου, όπως του Προέδρου της Δημοκρατίας, του βουλευτή και του δημάρχου, δικαιούται άδεια διάρκειας 40 ημερών πριν από τη διεξαγωγή των εκλογών και, κατόπιν αίτησής του, άδεια διάρκειας ενός μηνός μετά τις εκλογές. Η άδεια που χορηγείται πριν από τη διεξαγωγή των εκλογών δύναται να επεκταθεί μέχρι και τις 45 ημέρες και μπορεί να είναι με ή χωρίς απολαβές.
2 Σε περίπτωση επιτυχίας του υπαλλήλου στις εκλογές, αυτός αφυπηρετεί αυτοδικαίως από τη θέση που κατέχει. Σε περίπτωση αποτυχίας του υπαλλήλου στις εκλογές, επιστρέφει στη θέση που κατέχει και η υπηρεσιακή του κατάσταση δεν επηρεάζεται από τη δραστηριότητά του και τις γνώμες που εξέφρασε κατά την προεκλογική περίοδο.
Και κομματικά στελέχη
Ο υπό αναφορά νόμος δίνει το δικαίωμα στους υπαλλήλους του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα να είναι μέλη πολιτικού κόμματος και να παρευρίσκονται σε πολιτικές συγκεντρώσεις ή άλλες παρόμοιες εκδηλώσεις. Επίσης, τους επιτρέπει να εκλέγονται ή να διορίζονται σε κομματικό αξίωμα πολιτικού κόμματος, εφόσον κατέχουν θέση με μισθοδοτική κλίμακα μέχρι και την κλίμακα Α7 του κυβερνητικού μισθολογίου ή, κατόπιν έγκρισης της αρμόδιας Αρχής, εφόσον κατέχουν θέση με μισθοδοτική κλίμακα ίση ή ανώτερη της κλίμακας Α8.
Τα ίδια δικαιώματα θα αποκτήσουν και οι αστυνομικοί και οι πυροσβέστες με την ψήφιση των επίμαχων κανονισμών που αναμένεται να καταθέσει σύντομα στη Βουλή το Υπουργείο Δικαιοσύνης προς συμμόρφωση με τις δικαστικές αποφάσεις.
