*** Το στοιχείο που κυριαρχεί σήμερα είναι η ρευστότητα, η οποία δεν είναι πια συγκυριακό φαινόμενο, είναι το νέο… status quo
*** Στο πιο πιθανό σενάριο των Βουλευτικών του ’26, ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ ισοψηφούν και παραμένουν αδύναμα κόμματα, τρίτο κόμμα το ΕΛΑΜ, Οδυσσέας ρυθμιστής, Φειδίας με αξιοπρόσεκτη κοινοβουλευτική ομάδα, Volt οριακά στη Βουλή, μεγάλη συρρίκνωση του κέντρου
*** Ο ΔΗΣΥ, με χαμηλή ακόμα συσπείρωση, παλεύει για την πρωτιά και νιώθει στο σβέρκο του την ανάσα του ΑΚΕΛ, το οποίο, με αρκετά καλύτερη συσπείρωση, ονειρεύεται την πρώτη θέση
*** Η κομματική «σύνδεση» δεν παράγει πλέον αυτόματα κομματική «συμπεριφορά» και οι ψηφοφόροι έχουν αδύναμη κομματική αφοσίωση αλλά ισχυρή πολιτική άποψη
***Η κοινωνία βρίσκεται σε κατάσταση «αρνητικής διάθεσης/κατεύθυνσης» και τα τρία μεγάλα συμπεράσματα των δημοσκοπήσεων είναι η αποσυσπείρωση, η μετακίνηση και η αντισυστημική ψήφος
***Τέσσερις μεγάλες τάσεις θα καθορίσουν τις εκλογές: δυσπιστία προς κόμματα και θεσμούς, μάχη συσπείρωσης των μεγάλων κομμάτων και μάχη επιβίωσης των «μικρών», Οδυσσέας και Φειδίας διεκδικούν να γίνουν ρυθμιστές, η επόμενη Βουλή θα είναι η πιο κατακερματισμένη από το ’74
Είμαστε περίπου έξι μήνες πριν τις βουλευτικές εκλογές, οι οποίες θα διεξαχθούν στις 24 Μαΐου 2026 και το κομματικό σκηνικό στην Κύπρο μοιάζει ασυνάρτητο και ασταθές, σε σύγκριση με το κλασικό και γνώριμο προεκλογικό τοπίο των προηγούμενων εκλογικών αναμετρήσεων. Η προεκλογική περίοδος έχει ήδη αρχίσει να διαμορφώνεται, τα κόμματα συμπληρώνουν σιγά σιγά τα ψηφοδέλτιά τους και χαράσσουν στρατηγικές, και το εκλογικό Σώμα, πιο απαιτητικό και επικριτικό από ποτέ, παρακολουθεί και σχολιάζει νυχθημερόν και αδιάκοπα στα social media (μέσα κοινωνικής δικτύωσης) τις απεγνωσμένες προσπάθειες των παραδοσιακών κομμάτων να πείσουν (και να συγκρατήσουν) τους ψηφοφόρους τους, την ώρα που νέα κόμματα συστήνονται στο κοινό και αυτοαποκαλύπτονται. Κι όλα αυτά μέσα σε ένα περιβάλλον δυσπιστίας, αμφισβητήσεων, κοινωνικών προκλήσεων, πολιτικών ανακατατάξεων και γεωπολιτικών αναταράξεων. Και οι ψηφοφόροι πιο κριτικοί, πιο κουρασμένοι και ταυτόχρονα πιο πρόθυμοι από ποτέ να δοκιμάσουν κάτι διαφορετικό. Η νέα εκλογική πραγματικότητα είναι η κοινωνική ανασφάλεια, η πολιτική διάχυση και οι μετακινήσεις ψηφοφόρων. Για αυτό και το στοιχείο που κυριαρχεί είναι η ρευστότητα, η οποία δεν είναι πια συγκυριακό φαινόμενο, είναι το νέο… status quo.
Δύο δημοσκοπήσεις
Την εβδομάδα που μας πέρασε, δημοσιοποιήθηκαν δύο μεγάλες δημοσκοπήσεις-ακτινογραφία της σημερινής κατάστασης του πολιτικού συστήματος και της συμπεριφοράς του εκλογικού Σώματος. Η μία της MRC Cypronetwork Ltd για λογαριασμό του ΡΙΚ και η άλλη της IMR για λογαριασμό του Reporter. Αυτή της Cypronetwork (με μεγαλύτερη αδιευκρίνιστη ψήφο), για την πολιτική κουλτούρα και την εκλογική συμπεριφορά, πραγματοποιήθηκε με τηλεφωνικές συνεντεύξεις από τις 20 Οκτωβρίου μέχρι τις 3 Νοεμβρίου 2025, με δείγμα 1.418 προσώπων, με διάστημα εμπιστοσύνης 95% και σφάλμα +/- 2,9%. Η έρευνα της IMR ήταν επίσης τηλεφωνική, πραγματοποιήθηκε 3 με 10 Νοεμβρίου 2025, μέγεθος δείγματος 1.000 πρόσωπα, βαθμός βεβαιότητας 95% και σφάλμα +/- 3,1%.
Η σούμα
Οι δυο έρευνες κοινής γνώμης δείχνουν σοβαρές αναδιατάξεις δυνάμεων, επιβεβαιώνοντας την τάση που είχε διαφανεί τόσο στις ευρωεκλογές του 2024 όσο και σε διάφορες και διαφορετικές μετρήσεις του 2025, και δίνουν, σε γενικές γραμμές, τα εξής συμπεράσματα:
1. Ο Δημοκρατικός Συναγερμός, με χαμηλή ακόμα συσπείρωση, παλεύει για την πρωτιά –νιώθει στο σβέρκο του την ανάσα του ΑΚΕΛ, το οποίο έχει, με διαφορά, καλύτερη συσπείρωση. Συνεχίζονται οι απώλειες προς το ΕΛΑΜ και πλέον χάνει ψηφοφόρους και προς ΑΛΜΑ του Οδυσσέα Μιχαηλίδη και Άμεση Δημοκρατία του Φειδία Παναγιώτου. Ο ΔΗΣΥ διατηρεί ελάχιστο προβάδισμα αλλά όχι επιρροή παλαιού τύπου. Η πρόεδρος του κόμματος και πρόεδρος της Βουλής, Αννίτα Δημητρίου, βλέπει πτώση στα ποσοστά της δημοτικότητάς της.
2. Από την άλλη, το ΑΚΕΛ γλυκοκοιτάζει την πρωτιά αλλά χωρίς δυναμική αντεπίθεσης. Δείχνει να δυσκολεύεται να δημιουργήσει ισχυρό ρεύμα εναλλακτικής διακυβέρνησης, παρ' όλο που βρίσκεται ξεκάθαρα στην αντιπολίτευση σε μια εποχή με χίλια δυο προβλήματα-βούτυρο στο ψωμί της αριστεράς: ακρίβεια, εργασιακά, ενεργειακό, στεγαστικό, Κυπριακό. Και το ΑΚΕΛ καταγράφει απώλειες προς ΑΛΜΑ και Άμεση Δημοκρατία. Υποχώρηση των ποσοστών της εικόνας του, εντός και εκτός κόμματος, καταγράφει και ο γ.γ. του ΑΚΕΛ, Στέφανος Στεφάνου. Βέβαια, το ερώτημα είναι και για τα δύο κόμματα (ΔΗΣΥ, ΑΚΕΛ) εάν έχει νόημα η πρωτιά, όταν συνοδεύεται από κοινωνική συρρίκνωση και ιστορικά χαμηλό ποσοστό.
3. Το ΕΛΑΜ, παρ' όλο που έχει περάσει στη ζώνη των συστημικών κομμάτων, εξακολουθεί να κλέβει τους «απογοητευμένους» ακραίους του ΔΗΣΥ και άλλων δυνάμεων της δεξιάς, ακόμη και από ΑΚΕΛ (!) (οικονομικά προβλήματα, Κυπριακό, μεταναστευτικό, woke ατζέντα), παγιώνεται τρίτο κόμμα, κλέβει τον ρυθμιστικό ρόλο από το ΔΗΚΟ -δεν είναι πια παρένθεση στην πολιτική ζωή του τόπου αλλά μάλλον το κρυφό χαρτί και ο μυστικός πυλώνας στήριξης του Προέδρου της Δημοκρατίας. Ο «αιώνιος» αρχηγός του ΕΛΑΜ, Χρίστος Χρίστου, απολαύει μεγάλης αποδοχής εντός του κόμματός του.
4. Το ΑΛΜΑ διεκδικεί την 4η θέση –για την ώρα φαίνεται να απειλείται κυρίως από την Άμεση Δημοκρατία. Έχουν μια κάμψη τα ποσοστά του αλλά παραμένει η δύναμη με την πιο οριζόντια διείσδυση στο εκλογικό Σώμα. Πολύ ενδιαφέρον το ότι καταγράφεται 14% εισροή στο ΑΛΜΑ από το ΔΗΚΟ, 8% από το ΑΚΕΛ, 5% από τον ΔΗΣΥ, 7% από το ΕΛΑΜ. Η εικόνα του Οδυσσέα Μιχαηλίδη είναι η πιο θετική ανάμεσα σε όλους τους αρχηγούς (IMR/Reporter).
5. Το ΔΗΚΟ βρίσκεται σε κατάσταση συναγερμού -με χαμηλή συσπείρωση, παλεύει να αποφύγει τη μεγαλύτερη πτώση ποσοστών της ιστορίας του. Ποσοστό κάτω από 7,2% θα είναι καταστροφικό, αφού θα του αφαιρέσει πάρα πολλές έδρες λόγω εκλογικού συστήματος. κατά τη 2η και 3η κατανομή εδρών.
6. Η Άμεση Δημοκρατία, που είναι το καινοφανές (κάποιοι ελπίζουν να είναι και… κενοφανές) δημιούργημα του νέου πολιτικού «φαινομένου» Φειδία Παναγιώτου, μπήκε δυναμικά στον κομματικό χάρτη της χώρας και έχει ήδη στρογγυλοκαθίσει στην 6η θέση με ξεκάθαρη πολιτική παρουσία και ανοδική τάση. Αξίζει να σημειωθεί ότι (α) η προσωπική εικόνα Παναγιώτου είναι ιδιαίτερα αρνητική, (β) το κόμμα του αντλεί ψήφους από αναποφάσιστους, αποχή, λευκό/άκυρο, αλλά και από κάθε πολιτικό χώρο, (γ) πρόκειται για καθαρά αντισυστημική ψήφο, όχι για οργανωμένη πολιτική πρόταση. Είναι η πιο χαρακτηριστική απόδειξη της πολιτικής ρευστότητας και της κρίσης αντιπροσώπευσης που πλήττει τα παραδοσιακά κόμματα.
7. Στη μάχη των λεγόμενων μικρών πολιτικών σχηματισμών, το Volt, οι Οικολόγοι, η ΕΔΕΚ, η ΔΗΠΑ παλεύουν και για επιβίωση αλλά και για λόγο ύπαρξης. Το Volt φαίνεται να μπορεί να διεκδικήσει είσοδο στη Βουλή, οι Οικολόγοι βρίσκονται σε καθοδική πορεία, η ΕΔΕΚ είναι υπό εξαφάνιση, η ΔΗΠΑ αόρατη πια και με τον Μάριο Καρογιάν να συγκεντρώνει την πιο αρνητική εικόνα μεταξύ αρχηγών. Σημειώνεται ότι ο αριθμός των κομμάτων που θα καταφέρουν να περάσουν το όριο του 3,6% και να εισέλθουν στη Βουλή θα επηρεάσει συνολικά το ισοζύγιο κομματικών εδρών, τις μελλοντικές συνεργασίες και γενικότερα το πολιτικό και κομματικό σύστημα την επομένη των εκλογών (νυν κυβέρνηση, συμμαχίες για Προεδρικές ’28).
Πώς ψηφίζει ο Κύπριος το 2026
Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, η παραδοσιακή ψήφος ξεθωριάζει, η ορθότητα πολιτικής τοποθέτησης δείχνει να παραμένει σημαντικό κριτήριο (ψήφος βάσει κόμματος με σωστές θέσεις), παρά την αποστροφή προς το κομματικό σύστημα, η πολιτική ουσία δεν εξαφανίζεται και εξακολουθεί να μετράει. Αξίζει προσοχής η ψήφος στα πρόσωπα, στην εικόνα και στο ύφος, η ενίσχυση της προσωποκεντρικής πολιτικής -η επόμενη Βουλή ενδέχεται να είναι η πιο σταυροκεντρική των τελευταίων δεκαετιών. Παρ' όλο που δεν δηλώνουν πάρα πολλοί ότι η ψήφος τους θα είναι διαμαρτυρίας/αντίδρασης, η πραγματικότητα των δημοσκοπήσεων δείχνει κάτι άλλο: άνοδος κομμάτων όπως ΕΛΑΜ, ΑΛΜΑ, Άμεση Δημοκρατία. Ένα αξιοπρόσεκτο ποσοστό του εκλογικού Σώματος δηλώνει ότι αισθάνεται πιο κοντά σε κάποιο κόμμα, όμως αυτό δεν μεταφράζεται σε σταθερή κομματική ψήφο. Και τούτο είναι μία ένδειξη ότι η κομματική «σύνδεση» δεν παράγει αυτόματα κομματική «συμπεριφορά». Οι ψηφοφόροι μοιάζουν πλέον να ψηφίζουν πιο επιλεκτικά και να έχουν αδύναμη κομματική αφοσίωση αλλά ισχυρή πολιτική άποψη.
Η μεγάλη εικόνα
Η αβεβαιότητα, η αποστασιοποίηση και η οργή διαχέονται σε όλη την κομματική γεωγραφία, δημιουργώντας ένα νέο, κατακερματισμένο κομματικό σύστημα, πιο απρόβλεπτο και πιο ασταθές από ποτέ. Αδιαμφισβήτητα η χώρα μας μπαίνει σε μια νέα πολιτική/κομματική εποχή. Τα στοιχεία των δημοσκοπήσεων συνθέτουν μία εικόνα όπου η κομματική ταύτιση αποδυναμώνεται, οι μετακινήσεις ψηφοφόρων δεν έχουν προηγούμενο στη σύγχρονη πολιτική ιστορία της Κύπρου, η δυσαρέσκεια είναι δομική - όχι περιστασιακή, το λεγόμενο κέντρο συρρικνώνεται και επαναδιαμορφώνεται, νέα πολιτικά μορφώματα βρίσκουν εύφορο έδαφος σε μια κοινωνία που αναζητεί ελπίδα, λύσεις στα προβλήματα, εναλλακτικές επιλογές ή απλώς έκφραση οργής. Σε μια κοινωνία που βιώνει ραγδαίες οικονομικές, κοινωνικές και γεωπολιτικές μεταβολές, οι βουλευτικές εκλογές του Μαΐου 2026 φαίνονται ότι δεν θα είναι απλώς αναμέτρηση κομμάτων. Θα είναι η πρώτη μεγάλη τεκτονική δοκιμασία ενός νέου πολιτικού κύκλου, όπου ο παραδοσιακός δικομματισμός, το κεντρώο μπλοκ και η σταθερότητα τού συστήματος μετά την τουρκική εισβολή του ’74 βρίσκονται απέναντι σε μια κοινωνία που αλλάζει πιο γρήγορα από όσο μπορούν να ακολουθήσουν και παρακολουθήσουν οι πολιτικοί της. Το μόνο βέβαιο είναι ότι η επόμενη Βουλή δεν θα μοιάζει με καμία προηγούμενη. Κουτσά στραβά, σήμερα τα καταφέρνουν τα κόμματα να συνεννοούνται στο τέλος. Αύριο, θα πρέπει τα αποδυναμωμένα παραδοσιακά κόμματα να βρίσκουν σημεία συνεννόησης με το ΑΛΜΑ του Οδυσσέα Μιχαηλίδη και την Άμεση Δημοκρατία του Φειδία Παναγιώτου, δηλαδή με «ανάρμοστους», «δυσπροσάρμοστους», «αμόρφωτους», «νεαρούς», «περιθωριακούς», «φαιδρούς», TikTokερς… Και με ένα ΕΛΑΜ σε θέση ισχυρής παράταξης με ρυθμιστικό ρόλο στη Βουλή, ενδεχομένως και στην κυβέρνηση.
Από τον αρνητισμό στον αχταρμά
Η κοινωνία βρίσκεται σε κατάσταση «αρνητικής διάθεσης/κατεύθυνσης». Τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων είναι διαφωτιστικά: η χώρα «πάει λάθος», η αναστροφή της τάσης που είχε εμφανιστεί μετά την εκλογή Χριστοδουλίδη τείνει πλέον να εξαφανιστεί, διαφαίνεται μία δυναμική της αγανάκτησης για την ακρίβεια/κόστος ζωής, διαφθορά, θεσμική κρίση/αναξιοπιστία, Κυπριακό κ.λπ. Είναι εμφανές ότι η κοινωνία έχει περάσει από τη φάση της οικονομικής ανησυχίας σε φάση πολυδιάστατης δυσφορίας, όπου το βιοτικό επίπεδο, η αξιοπιστία του κράτους και η ασφάλεια συνυπάρχουν ως κρίσιμες προτεραιότητες. Τα τρία μεγάλα συμπεράσματα των δημοσκοπήσεων είναι η αποσυσπείρωση, η μετακίνηση και η αντισυστημική ψήφος: Παρατηρείται σήμερα (οι δημοσκοπήσεις είναι η αποτύπωση της στιγμής που διεξάγονται) μεγάλη δυσκολία συσπειρώσεων των λεγόμενων παραδοσιακών κομμάτων, οι μετακινήσεις προς τα νέα κόμματα είναι ιστορικών διαστάσεων, η λεγόμενη αντισυστημική ψήφος είναι η κρυφή δύναμη των εκλογών. Συνδυάζοντας τις έρευνες, προκύπτουν τέσσερις μεγάλες τάσεις που θα καθορίσουν τις εκλογές: i. Η διάχυτη δυσπιστία προς τα κόμματα και τους θεσμούς λειτουργεί ως επιταχυντής πολιτικών ανακατατάξεων, ii. Τα μεγάλα κόμματα θα δώσουν μάχη συσπείρωσης, ενώ τα μικρά μάχη επιβίωσης, iii. Τα νέα κόμματα, ιδιαίτερα ΑΛΜΑ και Άμεση Δημοκρατία, διεκδικούν να είναι ρυθμιστές της τελικής εικόνας, iv. Η επόμενη Βουλή θα είναι η πιο πολυδιασπασμένη (αχταρμάς) από το 1974.
Τρία σενάρια
Με τη βοήθεια εκλογικού αναλυτή, ο οποίος ζήτησε να παραμείνει ανώνυμος, τα τρία πιθανά σενάρια του εκλογικού αποτελέσματος του ερχόμενου Μαΐου, όπως είναι σήμερα η κομματική γεωγραφία και έτσι όπως αποτυπώνεται από τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, είναι τα πιο κάτω (56 έδρες, 3,6% εκλογικό μέτρο). Σημειώνεται ότι τα ποσοστά δεν έχουν άθροισμα 100% γιατί υπάρχουν και άλλα, πιο «μικρά» κόμματα, όπως και αναποφάσιστοι, λευκό/άκυρο, αποχή. Και το άθροισμα των εδρών των τριών σεναρίων δεν είναι 56, διότι η κατανομή είναι προσεγγιστική και πολιτική, με +/- κάποιες έδρες για τα κόμματα (η πολιτική εκτίμηση γίνεται πριν τη μαθηματική κανονικοποίηση).
1ο Σενάριο – Συντηρητικό: Σταθεροποίηση παραδοσιακών κομμάτων, τα μεγάλα κόμματα περιορίζουν τις απώλειες και αυξάνουν τη συσπείρωσή τους. Εκτιμώμενα ποσοστά: ΔΗΣΥ 21% (15 έδρες), ΑΚΕΛ 20% (14 έδρες), ΕΛΑΜ 11% (6 έδρες), ΔΗΚΟ 9% (5 έδρες), ΑΛΜΑ 8% (5 έδρες), Άμεση Δημοκρατία 4% (2 έδρες), ΕΔΕΚ 3,6+% (2 έδρες), Οικολόγοι 3,6+% (2 έδρες), Volt 2% (0 έδρες), ΔΗΠΑ 1% (0 έδρες). Πολιτικά αυτό σημαίνει επιστροφή σε ηπιότερη πολυδιάσπαση, υποχώρηση των μικρών κομμάτων, ΑΛΜΑ και Άμεση Δημοκρατία μένουν με περιορισμένη κοινοβουλευτική παρουσία.
2ο Σενάριο – Βασικό (το πιο πιθανό): Η εικόνα παραμένει ως έχει σήμερα με μικρές διαφοροποιήσεις τη μέρα της κάλπης. Εκτιμώμενα ποσοστά: ΔΗΣΥ 18,5% (13 έδρες), ΑΚΕΛ 18% (13 έδρες), ΕΛΑΜ 13% (7 έδρες), ΑΛΜΑ 10% (6 έδρες), ΔΗΚΟ 7% (4 έδρες), Άμεση Δημοκρατία 6% (3 έδρες), Volt 3,6+% (2 έδρες), Οικολόγοι 3,6+% (2 έδρες), ΕΔΕΚ 3,6+% (1 έδρα), Κίνημα Κυνηγών 1,5% (0 έδρες), ΔΗΠΑ 1% (0 έδρες). Η πολιτική σημασία αυτού του σεναρίου, που ταιριάζει στις τωρινές τάσεις, είναι ότι ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ ισοψηφούν και παραμένουν αδύναμα κόμματα, το ΕΛΑΜ θα γίνει ένα πλήρως παγιωμένο τρίτο κόμμα, το ΑΛΜΑ θα είναι ο ρυθμιστής στη νέα Βουλή, η Άμεση Δημοκρατία θα μπει στο Κοινοβούλιο με αξιοπρόσεκτη κοινοβουλευτική ομάδα, το Volt εισέρχεται οριακά στο Κοινοβούλιο, το λεγόμενο κέντρο συρρικνώνεται ιστορικά.
3ο Σενάριο – Δυναμικό: Ισχυρή ρευστότητα υπέρ νέων κομμάτων, ρήξη με το «παλιό», μεγάλη ανατροπή, υψηλή κινητικότητα ψηφοφόρων, ενίσχυση νέων κομμάτων και αντισυστημικής ψήφου. Εκτιμώμενα ποσοστά: ΔΗΣΥ 17% (12 έδρες), ΑΚΕΛ 16% (11 έδρες), ΕΛΑΜ 14% (8 έδρες), Άμεση Δημοκρατία 14% (8 έδρες), ΑΛΜΑ 6-8% (μέχρι 4 έδρες), ΔΗΚΟ 6% (3 έδρες), Volt 4% (3 έδρες), Οικολόγοι 3,6+% (2 έδρες), ΕΔΕΚ 3,6+% (1 έδρα), Κυνηγοί 3,6+% (1 έδρα), ΔΗΠΑ 1% (0 έδρες). Τούτο το σενάριο πολιτικά θα είναι ο «εφιάλτης» για το παραδοσιακό πολιτικοκομματικό σύστημα. Δηλαδή, σε περίπτωση που η προεκλογική περίοδος αποδειχθεί «απορρυθμισμένη» και εκτός ελέγχου των λεγόμενων παλαιών κομμάτων, αυτό θα σημαίνει την πλήρη κατάρρευση του παραδοσιακού μοντέλου, η Βουλή γίνεται 7–9κομματική και πιο κατακερματισμένη από ποτέ, τα νέα κόμματα (ΑΛΜΑ, Άμεση Δημοκρατία, Volt) αυξάνουν συνολικά το ποσοστό τους πάνω από 25%, ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ κάτω από 30% μαζί - ιστορικό γεγονός, η κυβερνησιμότητα γίνεται πολύ πιο δύσκολη.
