Οι δύο ηγέτες εμφανίστηκαν χαμογελαστοί μετά την πρώτη τους συνάντηση στα γραφεία των Ηνωμένων Εθνών στο παλιό αεροδρόμιο Λευκωσίας, με πρώτη σύγκλιση στο τραπέζι την απόφαση να συναντηθούν ξανά τον επόμενο μήνα, παρουσία της προσωπικής απεσταλμένης του ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών, Μαρίας Άνχελα Ολγκίν.
Με λίγα λόγια ήταν μια θετική συνάντηση, αφού ταυτόχρονα ο Πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Τουφάν Έρχιουρμαν έδωσαν θετικό στίγμα μετά τη συνάντησή τους στο παλιό αεροδρόμιο Λευκωσίας. Ο πρώτος μίλησε για την ανάγκη να επικεντρωθούν στον στόχο επανέναρξης των συνομιλιών από εκεί που σταμάτησαν στο Κραν Μοντανά, ξεκαθαρίζοντας ότι στο τραπέζι θα είναι και τα έξι σημεία του πλαισίου Γκουτέρες. Ο δεύτερος μίλησε για πολιτική ισότητα όπως καθορίζεται από τον ΟΗΕ και για αποδοχή όλων των συγκλίσεων. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με το ότι δεν έκανε καμία αναφορά σε λύση δύο κρατών ή αναζήτηση άλλων μορφών λύσης, αφήνει εμμέσως πλην σαφώς να νοηθεί ότι η τ/κ πλευρά επανέρχεται στη γραμμή της Ομοσπονδίας, αν συμφωνηθεί η διαδικασία, ενώ κατέθεσε επιπλέον και κατάλογο προτάσεων για τη βελτίωση του κλίματος μεταξύ των δύο πλευρών.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΟΗΕ, η κ. Ολγκίν μίλησε με τους δύο ηγέτες και τους εκπροσώπους τους μέσω τηλεδιάσκεψης κατά την έναρξη της συνάντησης.
Στην πρώτη συνάντηση των ηγετών, που έγινε με συντονιστή τον νέο ειδικό αντιπρόσωπο του ΟΗΕ, Χασίμ Ντιάν, έδωσαν το παρών τους και οι διαπραγματευτές Μενέλαος Μενελάου και ο νεοδιορισμένος Μεχμέτ Ντάνα, τον οποίο ο κ. Έρχιουρμαν ανακοίνωσε ως νέο διαπραγματευτή του μετά τη συνάντηση.
Νέα, κοινή συνάντηση
Οι δύο ηγέτες συμφώνησαν να έχουν κοινή συνάντηση με την Ολγκίν όταν θα βρίσκεται στο νησί στις αρχές Δεκεμβρίου και εξέφρασαν ετοιμότητα να εργαστούν για να είναι επιτυχής η επόμενη διευρυμένη συνάντηση, με τη συμμετοχή και των τριών εγγυητριών δυνάμεων, η οποία θα συγκληθεί από τον ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες. Ζήτησαν από τους δύο διαπραγματευτές να πραγματοποιούν τακτικές συναντήσεις για την προετοιμασία, τόσο της επίσκεψης της Ολγκίν όσο και της διευρυμένης «5+1». Αμφότεροι δε συμφώνησαν να διερευνήσουν κι άλλες ευκαιρίες για κοινές συναντήσεις σε επίπεδο ηγετών.
Καλή χημεία
Σύμφωνα με πληροφορίες, Χριστοδουλίδης και Έρχιουρμαν έδειξαν να έχουν πολύ καλή χημεία και εμφανίστηκαν αισιόδοξοι για τις μελλοντικές τους συναντήσεις.
Μιλώντας κατά την επιστροφή του, ο Χριστοδουλίδης περιέγραψε το αποτέλεσμα ως «θετικό». Αναφέρθηκε στο γεγονός ότι οι δύο ηγέτες συμφώνησαν να συναντηθούν με την κ. Ολγκίν μετά τις διμερείς συναντήσεις της: στις 5 Δεκεμβρίου με τον Έρχιουρμαν και στις 6 Δεκεμβρίου με τον ίδιο.
Σημείωσε ότι η σύγκληση κοινής συνάντησης «δεν ήταν πάντα τόσο απλή στο παρελθόν», κάνοντας σαφή αναφορά στις πιο δύσκολες συνθήκες επί Τατάρ.
Ο Πρόεδρος χαρακτήρισε επίσης «θετικό» το ότι οι δύο διαπραγματευτές θα ξεκινήσουν τακτικές συναντήσεις για να συζητήσουν τα ζητήματα που τέθηκαν από κάθε πλευρά, καθώς και για να προετοιμαστούν για τη συνάντηση με την κ. Ολγκίν και την «5+1».
Ο Πρόεδρος είπε ότι ενημέρωσε την κ. Ολγκίν πως είναι έτοιμος για τη διευρυμένη συνάντηση «5+1» πριν το τέλος του έτους, όπως είχε αρχικά προγραμματιστεί.
Στόχος η επιστροφή στις συνομιλίες
Διευκρινίζοντας ότι οι δύο ηγέτες δεν μπήκαν σε διαπραγμάτευση, ο Πρόεδρος τόνισε ως θετικό ότι «μπαίνουμε σε μια διαδικασία με βασικό στόχο την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από εκεί όπου έμειναν στο Κραν Μοντανά». Σημείωσε ότι συζητήθηκαν και τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης που είχαν υποσχεθεί στον Γκουτέρες στις προηγούμενες διευρυμένες συναντήσεις και πως θεωρούνται «σημαντικά».
Ο κ. Χριστοδουλίδης υπογράμμισε τη σημασία της τακτικής επαφής των διαπραγματευτών ώστε να προετοιμαστεί το έδαφος για τα επόμενα βήματα, προσθέτοντας: «Αυτό που κρατώ, είναι η αναγνώριση της σημασίας να επαναρχίσουν επιτέλους ουσιαστικές διαπραγματεύσεις. Εκεί θα κριθούμε όλοι, εκεί θα φανούν οι πραγματικές προοπτικές».
Πακέτο προτάσεων Έρχιουρμαν
Σύμφωνα με το τουρκοκυπριακό Μέσο Kıbrıs Postası, κατά την επιστροφή του στα κατεχόμενα ο κ.Έρχιουρμαν είπε ότι η πρώτη του συνάντηση με τον Ελληνοκύπριο ηγέτη έγινε σε ένα ειλικρινές, θετικό και εποικοδομητικό κλίμα, επισημαίνοντας ότι κατέθεσε «δέσμη 10 προτάσεων» που αφορούν από τα οδοφράγματα μέχρι το χαλλούμι.
Μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου μετά τη συνάντηση, ο Τ/Κ ηγέτης είπε ότι τα ζητήματα που συζητούσε ο προκάτοχός του Τατάρ με τον Χριστοδουλίδη θα παραμείνουν στο επίκεντρο, και πως αν επιτευχθούν κάποιες συγκλίσεις πριν από τη συνάντηση «5+1» αυτό θα συμβάλει θετικά στη δημιουργία ενός «κλίματος λύσης» στο νησί.
Αναφορικά με το πακέτο προτάσεων που στοχεύει στη δημιουργία κλίματος προσανατολισμένου στη λύση, ανέφερε ότι οι εισηγήσεις καλύπτουν τα εξής θέματα:
• Μικτοί γάμοι και δικαίωμα στην ιθαγένεια. Δυνατότητα χρήσης και αναγνώρισης διπλωμάτων οδήγησης μη Κύπριων συζύγων στον νότο. Το ζήτημα των ανθρώπων γεννημένων στον βορρά που δεν μπορούν να περάσουν στον νότο
• Άνοιγμα δρόμου 3 λωρίδων στο οδόφραγμα Αγίου Δομετίου. Κοινή παρουσία των δύο ηγετών στην έναρξη των εργασιών διαπλάτυνσης του δρόμου στην ενδιάμεση ζώνη στον Άγιο Δομέτιο
• Διευκόλυνση των διελεύσεων σε Ζώδια και Δερύνεια
• Πρόταση για φιλικούς αγώνες U14 υπό την Τεχνική Επιτροπή Νεολαίας
• Κοινή επίσκεψη των δύο ηγετών στην Επιτροπή Αγνοουμένων
• Συζήτηση για τις αρνητικές επιπτώσεις συλλήψεων και δικαστικών διαδικασιών που σχετίζονται με περιουσιακά ζητήματα
• Δυσκολίες στο εμπόριο μέσω του Κανονισμού της Πράσινης Γραμμής
• Εξουσιοδότηση του Bureau Veritas Paris για το χαλλούμι και δημιουργία νέας τεχνικής επιτροπής
• Επανασύσταση της ad-hoc επιτροπής της ΕΕ που καταργήθηκε μετά το Κραν Μοντανά
• Δημιουργία διαύλου επικοινωνίας μεταξύ των δυνάμεων ασφαλείας
Πρόταση για τη μεθοδολογία
Σύμφωνα με το Kıbrıs Postası, ο κ. Έρχιουρμαν είπε ότι στη συνάντηση παρουσίασε την τετραμερή πρότασή του για τη μεθοδολογία των μελλοντικών διαπραγματεύσεων. Αναφερόταν προφανώς στην αποδοχή της πολιτικής ισότητας από την αρχή, τον καθορισμό χρονοδιαγράμματος. επιβεβαίωση των συγκλίσεων του παρελθόντος και διασφάλιση ότι δεν θα υπάρξει επιστροφή στο στάτους κβο εάν οι συνομιλίες αποτύχουν και η ελληνοκυπριακή πλευρά θεωρηθεί υπεύθυνη.
Σε ερώτηση για τη δήλωση Χριστοδουλίδη ότι οι συνομιλίες θα συνεχιστούν από το σημείο που έμειναν στο Κραν Μοντανά, σημείωσε ότι ο Ελληνοκύπριος ηγέτης εξέφρασε την επιθυμία του. Ωστόσο, η τουρκοκυπριακή θέση σε αυτό το θέμα είναι ξεκάθαρη: «Εάν δεν υπάρξει συμφωνία στα τέσσερα μεθοδολογικά σημεία, δεν τίθεται θέμα εισόδου σε οποιαδήποτε συνολική διαδικασία διαπραγμάτευσης». Ταυτόχρονα υποστήριξε ότι οι εν λόγω προτάσεις, που βασίζονται σε αποφάσεις και δηλώσεις του ΟΗΕ, δεν αποτελούν προαπαιτούμενα αλλά εισηγήσεις που θα επέτρεπαν στη διαδικασία να προχωρήσει διαφορετικά.
Αναφερόμενος στις προοπτικές για νέα συνάντηση «5+1», τόνισε την ανάγκη επίτευξης συμφωνίας σε ορισμένα σημεία πριν συγκληθεί η συνάντηση, ώστε αυτή τη φορά να υπάρξουν αποτελέσματα.
Ο ειδικός απεσταλμένος της ΕΕ
Στις δηλώσεις του μετά τη συνάντηση, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανακοίνωσε ότι ο ειδικός απεσταλμένος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Κυπριακό, Γιοχάνες Χαν – ο οποίος διορίστηκε τον περασμένο Μάιο – θα έρθει επίσης στο νησί για επαφές τον Δεκέμβριο. Σε ερώτηση πάντως αν ο ειδικός απεσταλμένος της ΕΕ θα συναντηθεί με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη, ο Χριστοδουλίδης είπε ότι δεν θα μιλήσει εκείνος για το πρόγραμμα του κ. Έρχιουρμαν.
