Η Άγκελα Ολκγίν μού είχε πει: «Περνώ στον βορρά, όλοι είναι ικανοποιημένοι, περνώ στον νότο και εκείνοι είναι ικανοποιημένοι. Τότε. ποιο είναι το πρόβλημα;» «Το ουσιαστικό πρόβλημα είναι αυτό άλλωστε». Πώς μπορούν να είναι όλοι ικανοποιημένοι σε μια χώρα που το βασικό της πρόβλημα είναι άλυτο; Είναι καμώματα της καθημερινής ζωής αυτά; Παρασέρνουν τον άνθρωπο οι μέρες που κυλούν και φεύγουν σαν ποτάμι. Τα καθημερινά ντέρτια. Οι καθημερινές έγνοιες μάς αιχμαλωτίζουν. Τι άλλο είμαστε εκτός από αιχμάλωτους της καθημερινής ζωής; Όμηροι του στάτους κβο. Αν δεν μπορείς να το αλλάξεις, τι θα κάνεις άμα δεν εναρμονιστείς; Ναι, το νησί είναι μοιρασμένοι. Όμως, έχουμε την έγνοια της διαβίωσης, υπάρχουν δάνεια και έξοδα, υπάρχουν αρρώστιες. Άμα δεν σκέφτεσαι την θεραπεία ενός καρκινοπαθή, τι σκέφτεσαι; Μήπως μπορεί να αξίζουν κάτι για κάποιον που έχει προσβληθεί από μια ανηλεή ασθένεια τούτα τα άρθρα που γράφουμε;
Το ερώτημα τώρα είναι το εξής: «Οι Ελληνοκύπριοι θέλουν ή δεν θέλουν λύση;» Προηγουμένως δεν μου είχε περάσει από το μυαλό να υποβάλω αυτό το ερώτημα. Όμως, μού προκάλεσαν αυτό το ερώτημα κάποιοι Ελληνοκύπριοι συγγραφείς των οποίων τα άρθρα διαβάζω πρόσφατα. Εκείνοι λένε «δεν θέλουν». «Προσποιούνται ότι θέλουν λύση, όμως ουσιαστικά δεν θέλουν», λένε. Γιατί δεν θέλουν, λέει; Για να μην ξαναμοιραστούν τη διοίκηση με τους Τουρκοκύπριους. Τότε ας επιστρέψουμε ξανά στην Ολγκίν. Και να ρωτήσουμε: «Όλοι είναι ικανοποιημένοι από τη θέση τους; Τότε, ποιο είναι το πρόβλημα;»
Αν ρωτάτε εμένα, έχουν δίκαιο και όσοι δεν θέλουν λύση. Η τουρκική πλευρά γιατί δεν θέλει; Για να μην χάσει τα λάφυρα που έχει στο χέρι. Η ελληνοκυπριακή πλευρά γιατί δεν θέλει; Για να μην μοιραστεί με την τουρκική πλευρά τις εξουσίες ενός διεθνώς αναγνωρισμένου κράτους. Επιπλέον, υπάρχουν και στις δύο πλευρές κάποιοι που νέμονται την αφρόκρεμα του στάτους κβο. Σε μια πιθανή λύση μπορεί να στερηθούν αυτή την αφρόκρεμα.
Η πολιτική ισότητα είναι η κόκκινη γραμμή του Τουφάν Ερχουρμάν, λέει. Η δική σου κόκκινη γραμμή ποια είναι Νίκο; Έστω και αν δεν είναι το Βαρώσι, ας είναι το Βαρώσι. Ρώτα τον Τουφάν: «Πόσο ακόμα θα προσφέρετε το Βαρώσι στα φίδια και στις σαρανταποδαρούσες;» Μην βάζεις στο μυαλό την πολιτική ισότητα. Πολιτική ισότητα σημαίνει παγίδα βέτο σε κάθε απόφαση. Μήπως λειτουργεί το κράτος με αυτό τον τρόπο; Καλύτερα να τα αφήσουμε αυτά και να κοιτάξουμε μια λεπτομέρεια που λέει ο Τουφάν. Τι λες για τούτο το ζήτημα του μνημείου; Μόνο αυτό έλειπε. Δεν υπήρχε καθόλου στον λογαριασμό. Ήρθε τώρα και στήθηκε και αυτό μπροστά μας. Το μνημείο στη μνήμη των αγνοουμένων και των θυμάτων της τουρκικής εισβολής του 1974. Πάλι ξέσπασε φουρτούνα. Ξεσπάθωσαν και η Δεξιά και η Αριστερά μας. Δεν με νοιάζουν και πολύ τα μνημεία και άλλες παρόμοιες υποθέσεις, όμως παρά ταύτα είμαι περίεργος. Πού είναι τα θύματα του φασιστικού πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου; Μήπως επειδή εκείνους τους σκότωσαν Έλληνες και όχι Τούρκοι; Αν θα στηθεί μνημείο του 1974, μήπως μπορεί να μείνουν εκτός αυτού του μνημείου εκείνοι; Μήπως δεν άρχισαν όλα στις 15 Ιουλίου και όχι στις 20 Ιουλίου; Ξέρω πως δεν θέλετε να μιλάτε καθόλου για εκείνο το φασιστικό πραξικόπημα, όμως δεν υπάρχει διαφυγή από αυτό. Δεν μπορούμε να σκίσουμε και να πετάξουμε αυτή τη σελίδα της Ιστορίας. Όμως, αν σώνει και καλά θα στηθεί ένα μνημείο, έλα να στήσουμε ένα μνημείο στη νεκρή ζώνη για όλους τους αγνοούμενους και τα θύματα στην Κύπρο. Για όλους τους νεκρούς μας αρχίζοντας από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 μέχρι σήμερα. Για όλους τους Κύπριους. Να συμπεριλάβουμε και τους Τουρκοκύπριους που σκότωσε η ΤΜΤ και όλους τους Ελληνοκύπριους που σκότωσε η ΕΟΚΑ. Πέθαναν για την Κύπρο. Κάποιοι για την ειρήνη. Κάποιοι για τον πόλεμο. Σε εμάς θεωρούν πεσόντες και τους Τουρκοκύπριους τους οποίους σκότωσε η ΤΜΤ και δίνουν επίδομα στις οικογένειές τους. Έτσι είναι και σε εσάς;
Ακόμα δεν πιστεύω ότι οι Κύπριοι βρήκαν τον σωστό δρόμο. Ο λαός, ο οποίος ακόμα περιμένει από άλλους να του φέρουν την ειρήνη και τη λύση, σημαίνει πως ακόμα δεν απέκτησε αυτοπεποίθηση. Δεν νομίζω ότι αξίζουμε την ειρήνη σε αυτό το νησί μέχρι να χωνέψουμε μέσα μας την αδελφική συμβίωση και να αποδίδουμε τα δικαιώματά του σε αυτόν που τα δικαιούται. Κάντε κάτι καλό για πρώτη φορά στη ζωή σας. Κτίστε ένα κοινό μνημείο. Στη Λευκωσία, όχι στις Βρυξέλλες.
