Η Κύπρος έχει σημειώσει αξιοσημείωτη πρόοδο σε αρκετούς τομείς της ψηφιακής μετάβασης και της ενσωμάτωσης των ψηφιακών τεχνολογιών, εξακολουθώντας όμως να αντιμετωπίζει δυσκολίες στο κλείσιμο του ψηφιακού χάσματος δεξιοτήτων μεταξύ ηλικιών.
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Κομισιόν του 2025 που αξιολογεί την πρόοδο του ψηφιακού μετασχηματισμού της ΕΕ, η Κύπρος εμφανίζεται να βρίσκεται στον σωστό δρόμο για την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί για το 2030.
Έχοντας θέσει 14 εθνικούς στόχους, η Κυπριακή Δημοκρατία ευθυγραμμίζεται σε ποσοστό 86% με τους στόχους της ΕΕ για το 2030, ενώ βρίσκεται στο 100% των ανάλογων χρονοδιαγραμμάτων που έχουν τεθεί. Παράλληλα, η Κύπρος ανταποκρίθηκε στο 63% των 11 συστάσεων που εξέδωσε το 2024 η Κομισιόν, είτε εφαρμόζοντας σημαντικές αλλαγές πολιτικής (36%) είτε κάνοντας ορισμένες αλλαγές (27%) μέσω νέων μέτρων.
Η ψηφιακή πρόοδος αποτυπώνεται και στην ικανοποίηση των πολιτών, καθώς σύμφωνα με το ειδικό ευρωβαρόμετρο «Ψηφιακή Δεκαετία 2025», το 81% των Κυπρίων θεωρεί ότι η ψηφιοποίηση των καθημερινών δημόσιων και ιδιωτικών υπηρεσιών διευκολύνει τη ζωή τους.
Ψηφιακός αναλφαβητισμός
Στον αντίποδα, η Κύπρος αντιμετωπίζει προκλήσεις όσον αφορά τις ψηφιακές δεξιότητες, καθώς μόνο το 49,46% του πληθυσμού διαθέτει βασικό επίπεδο, με τα χάσματα να παραμένουν έντονα τόσο ανάμεσα στις ηλικιακές ομάδες όσο και στα επίπεδα εκπαίδευσης. Για την αντιμετώπιση του ψηφιακού αναλφαβητισμού, ο αναθεωρημένος οδικός χάρτης προβλέπει την αναβάθμιση μέτρων που στοχεύουν σε εξατομικευμένη εκπαίδευση για συγκεκριμένες ομάδες πολιτών.
Σημαντικό ζήτημα αποτελεί και η ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών, όπου η Κύπρος παραμένει κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ. Στον τομέα της υγείας, η πρόσβαση στα ηλεκτρονικά αρχεία παρουσιάζει κάποια πρόοδο, ωστόσο εξακολουθεί να υστερεί σε σχέση με άλλες χώρες της Ένωσης.
Στροφή στις «έξυπνες πόλεις»
Σύμφωνα με την έκθεση της Κομισιόν, η Κύπρος επενδύει σε μία νέα στρατηγική για τη δημιουργία «έξυπνων πόλεων», όπου η τεχνολογία θα αξιοποιείται ώστε να μειωθούν οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις και να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής των πολιτών.
Η στρατηγική «Έξυπνης Εξειδίκευσης 2030» δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στη συμβολή των ψηφιακών εργαλείων στην πράσινη μετάβαση, ενθαρρύνοντας την ανάπτυξη ενεργειακά αποδοτικών τεχνολογιών και υποδομών. Ωστόσο, παρά τις θετικές πρωτοβουλίες, ο αναθεωρημένος οδικός χάρτης δεν έχει ακόμη καταφέρει να συνδέσει πλήρως την ψηφιακή πρόοδο με τους στόχους της πράσινης ανάπτυξης.
Η παγκόσμια διάσταση
Παρά την πρόοδο που έχουν σημειώσει αρκετά κράτη μέλη, η ΕΕ υστερεί στον παγκόσμιο χάρτη της ψηφιακής καινοτομίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης, οι ΗΠΑ παραμένουν «ηγέτες» στην ψηφιακή έρευνα, συγκεντρώνοντας περίπου το 40% των εταιρειών του κλάδου και πάνω από το μισό της συνολικής επένδυσης. Όπως αναφέρεται, η κυριότερη αδυναμία της ΕΕ βρίσκεται στην περιορισμένη χρηματοδότηση στον τομέα της έρευνας και ανάπτυξης (R&D).
Παράλληλα, αν και οι ευρωπαϊκοί οργανισμοί ξεχωρίζουν στις επιστημονικές δημοσιεύσεις, δυσκολεύονται να μετουσιώσουν τα αποτελέσματα σε κατοχυρωμένες πατέντες. Σε αυτόν τον τομέα, η ΕΕ παραμένει πίσω σε σχέση με τις ΗΠΑ και την Κίνα, καταθέτοντας πολύ λιγότερες αιτήσεις.
Όσον αφορά το αυτόνομο δίκτυο 5G υπάρχει τεράστιο χάσμα μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ και Κίνα, καθώς στην Ένωση μόνο το 2% των χρηστών συνδέεται με το εν λόγω δίκτυο, σε αντίθεση με τις άλλες δύο αγορές που σημειώνουν 24% και 77,1% αντίστοιχα.
